Eschyl (525 p.n.e-456 p.n.e.), najstarszy z trzech wielkich tragediopisarzy greckich obok (patrz:) Sofoklesa i (patrz:) Eurypidesa), uważany za twórcę tragedii. Pochodził z rodu ziemian eleuzyjskich. Uczestniczył w wojnach perskich (brał udział w bitwie pod Maratonem, 490 p.n.e.). Pierwsze zwycięstwo wCzytaj dalej

(1912-2014), aktorka od debiutu związana z warszawskim Teatrem Polskim, gdzie stworzyła wiele kreacji heroin, zwłaszcza postaci królowych i arystokratek, m.in. w Marii Stuart Juliusza Słowackiego (1958), Elżbiety w Don Carlosie Fryderyka Schillera (1960), Kleopatry w komedii Ludwika Hieronima Morstina (1963).Czytaj dalej

(1910-1987), dramaturg francuski. Specjalnością autora stały się inteligentne nowe wersje tragedii greckich, m.in „Eurydyka” (1942) i „Antygona” (1943); spośród innych sztuk największe uznanie zyskały „Pasażer bez bagażu” (1936), „Skowronek” (1953) i „Molierówna” (1959). W swoich utworach A. ukazuje absurdalność istnienia,Czytaj dalej

(1896-1948), francuski radykalny reformator teatru, poeta, reżyser, aktor i teoretyk, autor koncepcji teatru okrucieństwa i teatru totalnego. Dążył do zniesienia granicy między widownią a sceną: „Chcemy, aby zmartwychwstała idea widowiska totalnego”, krytykując skarlenie współczesnego mu teatru, jego zniewolenie konwencją. GłosiłCzytaj dalej

(ok. 445-46 p.n.e.-ok.385 p.n.e), najwybitniejszy twórca komedii staroattyckiej, autor 40 (lub 44) dzieł, z których dotrwało do naszych czasów tylko 11 : „Acharnejczycy” (425 p.n.e.), „Rycerze” (424), „Chmury” (423), „Osy” (422), „Pokój” (422), „Ptaki” (414), „Lizystrata” (411), „Kobiety na święcieCzytaj dalej

(1917-2012), reżyser teatralny, wieloletni dyrektor (a uprzednio wicedyrektor) i kierownik artystyczny Teatru Współczesnego w Warszawie (1949-81); autor ponad 50 inscenizacji, m.in. Kordiana Juliusza Słowackiego (1956), Much Jean-Paul Sartre’a (1957), Kariery Artura Ui Bertolta Brechta (1962), Tanga Sławomira Mrożka (1965), MatkiCzytaj dalej

(ur. 1926), norweski reżyser i teoretyk teatru włoskiego pochodzenia; wykształcenie teatralne zdobywał w Polsce, początkowo w warszawskiej PWST, potem u boku >Jerzego Grotowskiego w Teatrze 13 Rzędów, którego stał się wielkim propagatorem. W założonym przez siebie w Norwegii Odin TeatretCzytaj dalej

(1913-1995), polski aktor, reżyser, dyrektor teatru, pedagog. Do historii teatru przeszła jego inscenizacja Dziadów (1955), będąca objawem przedpaździernikowej odwilży – po raz pierwszy od lat cenzura zezwoliła na wystawienie dramatu Mickiewicza. Do osiągnięć reżyserskich B. należą takie spektakle, jak MiarkaCzytaj dalej

(1910-1994), jeden z najwybitniejszych aktorów i reżyserów francuskich, wykorzystujący w swojej sztuce technikę pantomimy, zbliżony do surrealistów. Wielki sukces odniósł w roli mima Debureau w filmie Komedianci (1945), uważanym za szczytowe osiągnięcie francuskiego kina poetyckiego. Jako reżyser zasłynął inscenizacjami dramatówCzytaj dalej

(1837-1901), jeden z najpopularniejszych polskich dramatopisarzy drugiej połowy XIX w. Debiutował jako poeta (1859), podczas powstania styczniowego pisał patriotyczne wiersze. Początkowo pracował jako dziennikarz, od 1871 poświęcił się wyłącznie twórczości literackiej – po wielkim sukcesie Radców pana radcy (1869). ZrazuCzytaj dalej

właśc. Caron (1732-1799), dramaturg francuski. Syn uszlachconego zegarmistrza początkowo także trudnił się tym rzemiosłem, a także spekulacjami finansowymi. Popularność zyskał Cyrulikiem sewilskim (1775), komedią w stylu łotrzykowskim, w której pojawiła się postać sprytnego służącego, Figara. Do tej figury powróci wCzytaj dalej

(1906-1989), prozaik i dramaturg irlandzki, piszący po francusku i angielsku, od 1938 we Francji; laureat Nagrody Nobla (1969). Debiutował jako prozaik, jednak powieści Murphy (1938) i Molloy (1951) nie zyskały powodzenia. Dopiero premiera Czekając na Godota (1953) zwróciła uwagę naCzytaj dalej

(1918-2007), szwedzki reżyser i scenarzysta filmowy, wielokrotny dyrektor teatrów, m.in. Królewskiego Teatru Dramatycznego w Sztokholmie, scenarzysta filmowy; debiutował Makbetem Szekspira w teatrze prowincjonalnym (1944). Jako scenarzysta skupił uwagę na ukazaniu psychiki swych bohaterów, bacznie obserwując związki między ludźmi (dało mistrzowskieCzytaj dalej

właśc. Henriette Rosine Bernard (1844-1923), aktorka francuska o międzynarodowej sławie. Nazywano ją „boską Sarą”. Debiutowała na deskach Komedii Francuskiej (1862); była założycielką teatru swego imienia w Paryżu (1899). Do mistrzowskich ról B. zalicza się Fedrę, Damę Kameliową i Hamleta. ZCzytaj dalej

(1922-83), polski poeta, prozaik, a także tłumacz i autor krótkich sztuk; początkowo pracował jako reporter w prasie codziennej. Twórca eksperymentalnego (por.:) Teatru na Tarczyńskiej (1955), w którym wystawiane teksty („Teatr Osobny”, 1973) były prowokacją wobec obowiązującego modelu literatury socrealistycznej. DoCzytaj dalej

(1739-1809), fligel-adiutant, a następnie generał-adiutant buławy wielkiej litewskiej, autor komedii i poeta. Laureat konkursu rozpisanego przez Stanisława Augusta na komedię inaugurującą działalność sceny polskiej Teatru Narodowego (otrzymał 200 dukatów). Była to komedia „Natręci”, wystawiona 19 listopada 1765, o której autorzeCzytaj dalej

(1827-1893), komediopisarz, a także tłumacz; nawiązywał do dorobku Aleksandra Fredry. Wprowadził do swoich sztuk elementy charakterystyczne dla konwencji naturalistycznej, m.in. w „Panu Damazym” (1877), uważanym za dramat prekursorski wobec (por.:) Moralności pani Dulskiej Gabrieli Zapolskiej. Bliziński uchodzi za najwybitniejszego komediopisarzaCzytaj dalej

(1757-1829), aktor, reżyser, dramatopisarz, trzykrotny dyrektor Teatru Narodowego (1783-85, 1790-94, 1799-1814), za życia nazwany polskim Molierem, później określany mianem ojca sceny narodowej. B. stworzył zręby (zob.:) repertuaru, przyswoił literaturze polskiej jako tłumacz wiele dzieł klasyki europejskiej, rozwinął szkolnictwo aktorskie (autorCzytaj dalej

(1720-1784), profesor retoryki w kolegiach jezuickich w Wilnie i Warszawie, redaktor (zob.:) „Monitora”, a po kasacie zakonu jezuitów zarządca Drukarni Nadwornej, bywalec obiadów czwartkowych. Zasłynął jako pierwszy utalentowany komediopisarz polski, zrazu autor sztuk dla teatrów szkolnych (por.: komedie konwiktowe), aCzytaj dalej