Przejdź do treści

anagnoryzm

(gr. anagnorismos) chwyt polegający na rozwiązaniu konfliktu przez rozpoznanie bohatera, którego przeszłość była owiana tajemnicą. A. często był wykorzystywany w dramaturgii antycznej, zarówno w tragedii, jak i komedii, np. rozpoznanie Edypa jako ojcobójcy pozostającego w kazirodczym związku z matką w „Królu Edypie” Sofoklesa. A. należał do arsenału środków komediowych w dobie klasycyzmu, np. rozpoznanie syna w „Szkole żon” Moliera (1662) czy w „Weselu Figara” Pierre’a Beaumarchais (1784) i później, aż po czasy współczesne. Do najsłynniejszych scen z wykorzystaniem tego chwytu należy dialog Szambelanowej Jowialskiej z Ludmirem pod koniec komedii Aleksandra Fredry Pan Jowialski (1832), który wyjaśnia pochodzenie Ludmira: