Premiera Mykwy miała odbyć się w marcu, ale uniemożliwił to lockdown. Odłożona na kilka miesięcy, okazała się jeszcze bardziej współczesna niż pół roku temu – w końcowej scenie twórczynie spektaklu pokazały fragmenty filmowego zapisu protestu Czarnych Parasolek sprzed kilku lat. W dniu premiery, kilka kroków od siedziby teatru przemaszerowała pierwsza demonstracja przeciw zaostrzeniu prawa antyaborcyjnego. Sztuka opowiadająca o uprzedmiotowieniu kobiet, wiernych tradycjom strzeżonym przez ortodoksów żydowskich, okazała się komentarzem do przemocy okazywanej kobietom w Polsce.
W ten sposób historia ośmiu kobiet spotykających się w mykwie, gdzie narzucany przez obyczaj i jej twardą strażniczkę (Ernestyna Winnicka), odsuwającą ingerencje w prawdziwe życie na rzecz kultywowania rytuału oczyszczenia, nagle pęka, rymuje się z wybuchem protestu tuż za oknem. Nowa pracownica mykwy (Ewa Tucholska) nie podziela wyniosłego dystansu wobec dramatów kobiet, które odwiedzają mykwę w nadziei na lepszy los, a na co dzień doznają upokorzeń ze strony patriarchalnego świata. Kobiety mówią dość.
Trudno było o lepszy słuch społeczny, którym wykazała się reżyserka spektaklu. Trudno o trafniejszy wybór repertuaru przez Teatr, mądrze zabierający w ten sposób głos w palącej sprawie. Rzecz jednak nie tylko w podjęciu ważnego tematu, znajdującego się w centrum trwających w Polsce protestów, ale i w znalezieniu idealnej formy do wyrażenia sensu sztuki Hadad Garlon, granej przez aktorki Żydowskiego z wielką pasją. Każda z portretowanych tu kobiet zyskała tu swój niepowtarzalny wizerunek, każda jest osobnym światem i przeżywa własny, często głęboko skrywany dramat(gr. drama), rodzaj literacki (obok epiki i liryki), obejmuj... More, ale wszystkie razem tworzą ma pozór rozdartą społeczność mykwy, która krok po kroku przeradza się w szaniec obrony prawa kobiet do równego traktowania. Mądre, świetnie grane przedstawienie.
MYKWA Hadad Garlon, tłum. Dorota Sikorska, reż. Karolina Kirsz, muz. Jacek Mazurkiewicz, scenografia Ewa Łaniecka. światło Monika Sidor, projekcje multimedialne Agata Olczak-Wałachowska, Teatr Żydowski im. Estery Rachel i Idy Kamińskich, premiera 23 października 2020
[tm]
