Przejdź do treści

Tajemniczy i zły trzynasty miesiąc roku

Premiera w Teatrze im. Juliusza Osterwy w Lublinie: „NOC WIELKIEGO SEZONU” wg BRUNONA SCHULZA

Literatura nie lubi się przebierać w sceniczny kostium. To, co najbardziej wymowne w "Nocy wielkiego sezonu" w reżyserii Krzysztofa Babickiego dzieje się obok słowa.
"Sklepy cynamonowe" i "Sanatorium pod Klepsydrą", pisane prozą poetycką, to materia trudna do przełożenia na język teatru. Schulzowskie metafory nie mieszczą się w narracji podpartej ilustracyjną grą aktorów. Znajdują sobie wygodniejsze miejsce w refrenie i rytmie, który nadaje złowrogi chór szturmujący sklep w noc wielkiego sezonu. Rozgorączkowany, niezdrowo podniecony tłum ulega tak głębokiej hipnozie zakupów, że przypomina pochód duchów. Mamrotliwa pieśń, dobywająca się z głębi "zapasów szaf", napawa lękiem i przeczuciem czegoś niedobrego. Natrętne i monotonne domagania się o handel zwiastują nadchodzącą tragedię. To właśnie ten dziwny czas, w którym panoszy się mrok, a półki "wymiotują" towarem, zarażone zapalczywością klienteli.
Z regularnością nocnej zmory powraca oficer, który aresztuje Józefa (Krzysztof Olchawa) za sny. Powtarzająca się końcówka "Wiosny" powoduje czasowe zapętlenie, bardzo dobry odpowiednik schulzowskiego trzynastego miesiąca. Również tym sposobem alter ego pisarza ląduje w świecie podobnym do tego, jaki osaczał innego bohatera, Józefa K. Do wyobraźni Józefa, raz chłopca, raz mężczyzny, wprasza się melodia wyśpiewywana przez bardzo osobliwy duet. Klimat sennej deformacji współtworzy potworkowaty i gombrowiczowski Dodo (Henryk Sobiechart).
Atmosfery niepokoju i często przypisywanego Schulzowi przeczucia zagłady dopełnia wyzwolony z poetyckich niedopowiedzeń groźny erotyzm.
Kobiety z otoczenia Józefa, często obdarzone nie ciałem a "mięsem", sprawiają, że męski świat na scenie boleśnie się kurczy (m.in. kosztem postaci ojca) i poddaje ich władzy. W epicentrum erotycznej burzy znajduje się służąca Adela (Hanka Brulińska). Kobiety są gładkie i chłodne na wzór manekinów, ale i nieokiełznane w seksualności . Adela, na przemian w fartuszku i gorsecie, uzbrojona w ścierkę, jest niewątpliwą królową domowego ogniska, a czerwonym bucikiem zgniata nie tylko Józefa i jego krewnych, ale i subiektów. Jej nieobecność ma w sobie coś złowrogiego. Znaczy teren elementami garderoby, pozostawionymi niby przypadkiem, jak fetysze. Mężczyźni są bezbronni i nieustannie narażeni na jej prowokacje.
Kobiecą dominację obrazuje kilka scenicznych orgazmów. M.in. ten z udziałem krzaku bzu. Ciemna, brudna i pierwotna w opowiadaniu Tłuja (Agata Moszumańska) buduje przekonujący obraz nieznającej tabu kretynki nietypowo delikatnie.
Symbol bardziej sprzyja Schulzowi niż ilustracja. Adela odziana w czarne skrzydła jest powierniczką tajemnicy, której jest pozbawiona Adela, wykonawczyni wypowiadanego tekstu.
Subtelnym i sugestywnym obrazem apokalipsy jest scena, w której cały świat Drohobycza pakuje się i chowa do szaf. Milczące i przygarbione postacie-cienie suną lunatycznym krokiem z walizkami i przepadają w czarnych zakamarkach. Ściskając w dłoni manatki jak pozostali, odchodzi w zapomnienie i Mędrzec (a może Demiurg?). Dalej, po spotkaniu z głupią Maryśką – zgodnie z zagadkowym zaleceniem Adeli – kto woli uniknąć bardziej dosłownej egzekucji, powinien zamknąć oczy.
Sylwia Hejno
Kurier Lubelski Polska The Times z 16.11.2009 r.

Bruno Schulz –  NOC WIELKIEGO SEZONU
PRAPREMIERA 14 listopada 2009 roku
Adaptacja i reżyseria – Krzysztof Babicki
Scenografia  – Marek Braun
 Kostiumy – Sławomir Smolorz
Muzyka – Marek Kuczyński
Światło – Maria Machowska
Choreografia – Jacek Tomasik
Przygotowanie wokalne – Urszula Plis
 
Spektakl przeznaczony dla widzów dorosłych. Czas trwania 95 minut.
Magiczna proza Bruno Schulza przetworzona na język teatru. Prapremiera przygotowanej specjalnie dla Teatru im. Juliusza Osterwy w Lublinie adaptacji. Twórcy spektaklu stworzyli atmosferę przedwojennego żydowskiego miasteczka, ukazano tu ludzką zbiorowość – niesłychanie barwną, soczystą, oscylującą od poetyckości aż po obsceniczność.

OBSADA
JÓZEF – Krzysztof Olchawa
OJCIEC – Andrzej Golejewski        
MATKA – Grażyna Jakube
ADELA – Hanka Brulińska                          
BRAT – Mikołaj Roznerski
SUBIEKT TEODOR – Jerzy Rogalski
SUBIEKT STARY – Jan Wojciech Krzyszczak
SUBIEKT KALEKI – Jerzy Kurczuk
SUBIEKT MŁODY – Łukasz Król        
SZLOMA – Szymon Sędrowski
MĘDRZEC – Roman Kruczkowski                 
CIOTKA AGATA – Anna Torończyk
EMIL – Wojciech Dobrowolski
WUJ MAREK  – Andrzej Redosz
GŁUPIA MARYŚKA – Monika Babicka
TŁUJA/POLDA  – Agata Moszumańska
PAULINA – Kinga Waligóra
DODO – Henryk Sobiechart
EDZIO – Przemysław Gąsiorowicz                 
OFICER – Witold Kopeć
WOKALISTKA – Teresa Filarska
KATARYNIARZ – Tomasz Bielawiec
KOBIETA UPADŁA – Jolanta Rychłowska
KOBIETA KALEKA – Hanna Pater
KOBIETA CIĘŻARNA – Magdalena Sztejman-Lipowska
KOBIETA Z ZAKUPAMI – Joanna Morawska
KOBIETA CMENTARNA – Anna Nowak
KOBIETA W MODLITWIE – Nina Skołuba-Uryga
KOBIETA WESELNA – Jolanta Deszcz-Pudzianowska
STRAŻACY I MĘŻCZYŹNI – Przemysław Gąsiorowicz, Wojciech Dobrowolski, Andrzej Redosz,
Łukasz Król, Szymon Sędrowski

Leave a Reply