Przejdź do treści

Międzynarodowy Festiwal Teatralny: WARSZAWA CENTRALNA

Program pierwszej edycji festiwalu pn. „Stygmaty ciała”, październik 2008.

Międzynarodowy Festiwal Teatralny
WARSZAWA CENTRALNA
pierwsze edycja „Stygmaty ciała”
październik 2008
IDEA
W Polsce, czyli nigdzie – to tutaj właśnie lokuje swoją krainę
absurdu Alfred Jarry, wskazując na dziwnie nieokreśloną formę polskiej
tożsamości kulturowej: istnienie gdzieś na wschód od Zachodu i na
zachód od Wschodu. Międzynarodowy Festiwal Teatralny WARSZAWA
CENTRALNA chce ponownie uczynić Polskę przestrzenią fantasmagorii i
terenem działalności eksploratorskiej różnych kultur i narodów.
Może czas konstruktywnie wykorzystać nasze położenie na granicy
mitów i stereotypów – między „barbarzyńskim” Wschodem a
„cywilizowanym” Zachodem, między „pogańską” Północą a
„kulturotwórczym” Południem. Może czas uczynić z niemożności pełnej
identyfikacji z żadną z tych form kulturowego istnienia – walor, a nie
dylemat. W Polsce, czyli nigdzie. A może w Polsce, czyli wszędzie?
Do refleksji nad własną kulturą chcemy zaprosić przedstawicieli
odmiennych etnicznie, wyznaniowo, gospodarczo, społecznie i
politycznie kultur, w nadziei, że przez właściwą sobie nierozstrzygalność
pogranicza Polska stanie się miejscem spotkania różnorodnych
tożsamości, a teatr – przestrzenią, w której ta idea uzyska swój realny
kształt.
Festiwal WARSZAWA CENTRALNA lokuje się zatem na przecięciu teatru i
rzeczywistości społeczno-politycznej, a każdą z jego edycji określać
będą napięcia istniejące w odmiennych obszarach współczesnej kultury:
Edycja I 2008: STYGMATY CIAŁA
Edycja II 2010: MIGRACJE
Edycja III 2012: PRZESTRZEŃ – SZTUKA MIASTA
W pierwszej edycji festiwalu zmysłowemu oglądowi chcemy poddać
CIAŁO, i za pomocą teatru badać je jako miejsce styku sfery intymnej i
sfery publicznej, jako lustro, w którym odbija się opresyjny charakter
kultury – oddziaływanie ideologii, religii, totalitarnych systemów, ale i
jako przestrzeń wolności – jednostkowych wyborów i decyzji,
świadomych ingerencji w jego tkankę. Niech żywioł teatru opanuje
najpierw ciało. Ciało kontrolowane, represjonowane, terroryzowane,
wyemancypowane, stygmatyzowane, uświęcane, rytualizowane.
Projekt współfinansowany przez: miasto stołeczne Warszawa, ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Instytut Goethego, fundacjee szwajcarska Pro Helvetia
wsparli nas: Creative Media, Kochański, Brudkowski i Wspólnicy, Poczta kwiatowa, Cafe kulturalna
patroni medialni: Gazeta Wyborcza, TOK FM, TVP Kutura, Exclusive, Activist, Teatr TV, Machina, Stolica, Pulp, Warsaw Insider, Elle, Polityka, Video Board, e-teatr, onet.pl

1.
80064
Artur Żmijewski

kamera: Agnieszka Wilczyńska, Jędrzej Niestrój
montaż: Leszek Molski
montaż dźwięku: Marcin Bociński
Polska, 2004
Ciało naznaczone – chore, nieakceptowane, kalekie, z defektami –
to centralny temat twórczości Artura Żmijewskiego, jednego z
najbardziej radykalnych artystów wideo, absolwenta słynnej pracowni
Grzegorza Kowalskiego Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. Od
samego początku prace Żmijewskiego wykraczają poza stabilne pojęcie
dzieła sztuki – to raczej eksperymenty na człowieku, jego funkcjach
biologicznych i umysłowych, silnie przeciwstawiające się powszechnie
przyjętym przez społeczeństwo normom i wartościom. W ostatnich
latach ten radykalny artysta intensywnie działa również na polu pisania
o sztuce, czego efektem jest książka Drżą ce ciała.Rozmowy z artystami
oraz liczne teksty publikowane w prasie, a przede wszystkim w obszarze
polityki jako redaktor artystyczny i aktywny członek „Krytyki
Politycznej”, silnie lewicującego warszawskiego środowiska
politycznego.
O swoim filmie 80064 artysta mówi w taki sposób: „W ogóle nie ma
jednej historii – pamięć nie jest odbiciem zdarzeń, lecz wariacją na ich
temat, pamięć jest konstruowaniem wspomnień, najbardziej przybliżoną
wersją minionych zdarzeń.” Bohaterem filmu jest Józef Tarnawa, były
więzień Auschwitz oraz jego pamięć o doświadczeniu obozu zagłady.
Żmijewski przeprowadza ryzykowny eksperyment odnowienia pamięci
92-letniego mężczyzny poprzez renowację tatuażu – cielesnego śladu
przemocy nazistowskiej. Powtórzenie przemocy przez obecnego w filmie
artystę to jednocześnie odsłonięcie niebezpiecznego wymiaru sztuki –
związanego z działalnością artystyczną mechanizmu psychologicznej
dominacji i manipulacji.
19, 20 października 2008
Teatr Dramatyczny m. st. Warszawy im. Gustawa Holoubka

2.
Alicja

na podstawie powieści Lewisa Carrolla Alicja w krainie czarów i Alicja
po drugiej stronie lustra w tłumaczeniu Macieja Słomczyńskiego
scenariusz: Dorota Sajewska i Paweł Miśkiewicz
reżyseria: Paweł Miśkiewicz
scenografia: Barbara Hanicka
dramaturgia: Dorota Sajewska
reżyseria świateł: Wojciech Puś
występują:
Barbara Krafftówna – Alicja
Klara Bielawka – Alicja
Joanna Szczepkowska – Biała Królowa
Katarzyna Figura – Czerwona Królowa
oraz Joanna Drozda, Krzysztof Dracz, Łukasz Lewandowski, Władysław
Kowalski, Henryk Niebudek, Marcin Bosak, Piotr Polak
W swym najnowszym przedstawieniu Paweł Miśkiewicz sięga po
Alicję w Krainie Czarów i Alicję po drugiej stronie lustra Lewisa Carrolla.
Jest to tekst, który zawiesza logikę codzienności i pozwala czytelnikowi
na udział w innego rodzaju rzeczywistościach – fantazmacie, wyobraźni,
śnie. Sceniczna adaptacja wypełnia każdą płaszczyznę opowieści
antagonizmami, które wszystkim postaciom pozwalają prowadzić ze
sobą czasem zabawne, a czasem okrutne i perwersyjne gry.
Doświadczenie Alicji rozpięte jest między pamięcią a ciałem. Pamięcią,
która sięga wstecz, ale i obejmuje „to, co zdarzyło się w tygodniu, który
nastąpi po najbliższym”. I ciałem, które pragnie doświadczać
ekstremalnych stanów w teraźniejszości. W roli Alicji Miśkiewicz
obsadza wybitną osobowość polskiej sceny i filmu Barbarę Krafftównę
oraz debiutantkę, tegoroczną absolwentkę krakowskiej PWST Klarę
Bielawkę. Sugeruje tym samym, że pełne przeżycie – również rzeczy
niemożliwych – spełnia się tylko w podwojeniu: w rzeczywistości i po jej
drugiej stronie, czyli w wyobrażeniu albo właśnie teatrze.
Premiera 14 i 15 października 2008
Teatr Dramatyczny m. st. Warszawy im. Gustawa Holoubka

3.
Balkan Erotic Epic

Marina Abramović
kamera: Aleksandar Ilić
montaż: Christopher Volk-Zimmerman
animacje: Joseph Mauriello, Christopher Volk-Zimmerman
była Jugosławia, 2005
Pochodząca z byłej Jugosławii performerka Marina Abramović
znana jest przede wszystkim ze swych radykalnych działań
artystycznych z lat 70-tych. W serii Rhythm poddawała swoje ciało
nieodwracalnym okaleczeniom, w cyklu Relation Work wraz ze swoim
partnerem Ulay`em badała granice przestrzeni, prędkości,
wytrzymałości, czasu. Podstawowym tematem tych performance`ów było
poszukiwanie fizycznych i duchowych granic ludzkiej egzystencji poprzez
ekstremalne sytuacje. Ból, cierpienie, niebezpieczeństwo, na jakie
wystawiane było ciało, miało prowadzić do uwolnienia stłumionych
lęków u niej samej i u widzów, jak i do refleksji nad możliwościami
transformacji, transgresji, przekroczenia. Od lat 90-tych artystka w
coraz większym stopniu tworzy zdarzenia o charakterze teatralnym i
rytualnym, wracając również do swoich doświadczeń z Jugosławii, jak
np. w nagrodzonej na Biennale w Wenecji w 1997 roku pracy Bałkański
Baroque.
W kilkunastominutowym filmie Balkan Erotic Epic Abramović odsłania
przed nami magiczne działanie bałkańskich rytuałów płodności, bada
historię i tradycję Bałkanów poprzez eksplorację seksualności, pyta
również, jakie miejsce mogą mieć prasłowiańskie wierzenia i rytuały we
współczesnej cywilizacji, całkowicie poddanej zachodnioeuropejskiemu
modelowi życia. Artystka czyni to jednak z niebywałym humorem,
dystansem i autoironią, bawiąc się również wizerunkiem Mariny
Abramović jako „specjalistki od Bałkanów”.
21 – 23 października 2008
Teatr Dramatyczny m.st. Warszawy im. Gustawa Holoubka

4.
Borys Godunow

wg dramatu A. Puszkina Borys Godunow i libretta M. Musorgskiego do
opery Borys Godunow w tłumaczeniu Agnieszki Lubomiry Piotrowskiej
reżyseria: Andriej Moguczij
scenografia: Michaił Płatonow
kompozytor: Aleksander Manockow
Występują: Maja Hirsch, Julia Kijowska, Dominika Kluźniak, Agata Kulesza,
Małgorzata Niemirska, Agnieszka Roszkowska, Ewa Telega, Agata Wątróbska,
Waldemar Barwiński, Adam Ferency, Władysław Kowalski, Adam Krawczyk,
Krzysztof Ogłoza, Miłogost Reczek, Piotr Siwkiewicz, Maciej Szary, Andrzej
Szeremeta, Marcin Tyrol, Anna Nehrebecka, Krzysztof Majchrzak, Adam
Graczyk, Krzysztof Szekalski, Agnieszka Wosińska, Henryk Niebudek
Andriej Moguczij (ur. 1961 r.) to jeden z najbardziej znaczących
awangardowych reżyserów we współczesnym teatrze rosyjskim;
zdobywca licznych nagród na festiwalach krajowych i zagranicznych (m.
in. rosyjska Złota Maska za PRO Turandot na podstawie Carlo Gozziego,
Grand Prix na Międzynarodowym Festiwalu Teatralnym w Edynburgu oraz
Grand Prix na Międzynarodowym Festiwalu Teatralnym BITEF w
Belgradzie za Szkołę dla głupków Saszy Sokołowa). W swoich
przedstawieniach Moguczij mistrzowsko łączy język baletu, opery, cyrku,
video artu z teatrem dramatycznym, tworząc spektakle unikalne pod
względem muzycznym, plastycznym i dramaturgicznym. Dorobek i
osobowość tego artysty przekonują, że jego współpraca z Teatrem
Dramatycznym m. st. Warszawy może stać się prawdziwym wydarzeniem
artystycznym i kulturalnym. Tym bardziej, że Moguczij sięga po historię
Borysa Godunowa, tworząc współczesny spektakl na przecięciu dwóch
mediów: opery Modesta Musorgskiego oraz dramatu Puszkina.
Borys Godunow to nie tylko opowieść o zbrojnej interwencji wojsk
polskich w siedemnastowiecznej Rosji. To przede wszystkim historia
tyrana, którego rządy skalane są grzechem zabójstwa prawowitego
dziedzica tronu. Postać Borysa stała się pierwowzorem władcy
absolutnego, który toczy walkę nie tylko z wojskami najeźdźcy, ale i
wewnętrznymi demonami. Podjęcie tego tematu przez Andrieja
Mogucziego w Teatrze Dramatycznym zapowiada zarówno refleksję o
istocie władzy, jak i zderzenie totalnej wizji artystycznej rosyjskiego
reżysera z indywidualizmem polskich aktorów.
Premiera 6 i 7 października 2008
Teatr Dramatyczny m. st. Warszawy im. Gustawa Holoubka

5.
Ciało performatywne

Premiera książki Eriki Fischer-Lichte Estetyka performatywności
Warszawska premiera książki Eriki Fischer-Lichte Estetyka
performatywności połączona z dyskusją z udziałem autorki, wybitnej
berlińskiej teatrolożki prof. Eriki Fischer-Lichte, twórcy szkoły
antropologii widowisk prof. Leszka Kolankiewicza oraz tandemu
krakowskich dramatologów i tłumaczy książki prof. Małgorzaty Sugiery i
dr. Mateusza Borowskiego.
Prowadzenie: Tomasz Plata
12 października 2008
Teatr Dramatyczny m. st. Warszawy im. Gustawa Holoubka

6.
Helden des 20. Jahrhunderts. Ein Hysterienspiel mit Puppen

(Bohaterowie XX wieku. Sztuka histeryczna na lalki)
Jürgen Kuttner, Tom Kühnel, Stefan Schwarz
Berlin, Niemcy
reżyseria: Tom Kühnel
lalki: Suse Wächter
muzyka: Jörg Gollasch
dramaturgia: Bernd Stegemann
wideo: Peter Kühlborn
animacja: Suse Wächter, Steffi König/Juliane Strittmatter, Rike Schubert
premiera: 2005
Hitler na kozetce u Freuda? Trocki dyskutujący z Matką Teresą?
Mao i Chruszczow demonstrujący wyższość komunizmu nad
kapitalizmem w absurdalnym numerze cyrkowym? Myszka Miki
spierająca się z Lennonen, kto z nich sławniejszy jest od Chrystusa? Te i
dziesiątki innych bliskich spotkań trzeciego stopnia to nie zjawiska
paranormalne, lecz na wskroś nowoczesna i inteligentna próba
opowiedzenia za pomocą jednego z najstarszych mediów teatru i rytuału
– lalki – historii minionego stulecia. W błyskotliwych dialogach,
histerycznych działaniach, niemożliwych spotkaniach bohaterów
odsłania się przed widzem wiek kryzysów, konflitków, katastrof i wojen.
Spektakl Bohaterowie XX wieku to również fantastyczny przykład na
odmienny niż instytucjonalny model funkcjonowania profesjonalnego
teatru. Model opierający się na pracy projektowej i zespołowej, w której
każdy z twórców jest równorzędnym partnerem w budowaniu spektaklu.
Inicjatorami tej niezależnej produkcji są reżyser Tom Kühnel oraz
aktorka i animatorka lalek Suse Wächter, którzy w latach 1999-2002
prowadzili wspólnie eksperymentalną scenę Theater am Turm (TAT) we
Frankfurcie. Do współpracy zaprosili dwóch scenarzystów: moderatora
radiowego i niezależnego artystę Jürgena Kuttnera oraz socjologa
Stefana Schwarza. Jörg Gollasch zajął się skomponowaniem muzyki,
którą podczas przedstawienia gra na żywo trzyosobowy zespół.
28, 29 października 2008
Teatr Dramatyczny m. st. Warszawy im. Gustawa Holoubka

7.
Hommage auf Tadeusz Kantors „Die tote Klasse”

(Pami ci „Umarłej klasy” Tadeusza Kantora)
Theater RambaZamba, Berlin, Niemcy
scenariusz i reżyseria: Klaus Erforth
scenografia: Kerstin Janewa
muzyka: Kay Langstengel, Julia Antonia
choreografia: Joséphine Evrard
premiera: 2007
RambaZamba składa się z trzech grup teatralnych: zespołu
prowadzonego przez Giselę Höhne, cyrku dziecięcego Sonnenstich i
zaproszonej na festiwal WARSZAWA CENTRALNA 2008 grupy KALIBANI.
Tworzą one wyjątkowe nie tylko na mapie Berlina, ale i całej Europy
atelier sztuki, złożone z aktorów, malarzy, rzeźbiarzy, muzyków,
fotografików, ceramików, tkaczy. Podstawową ideę stanowi wspólna
praca twórcza we wszystkich dziedzinach rzemiosła artystycznego osób,
których „normalne” instytucje artystyczne nie dopuszczają do pola
sztuki. Klaus Erforth tak mówi o swojej grupie KALIBANI: „Pracuję z
zespołem przekornych i niepokornych osobowości. Z twarzami, które
przypominają twarze z filmów Felliniego. Nasze przedstawienia to cienie
naszych snów i marzeń, a nasze sny i marzenia pochodzą z życia każdej
jednostki wchodzącej w skład trzydziestoosobowego zespołu. To sposób
gry i obecność na scenie moich aktorów wyznacza estetykę
przedstawień.”
Pamięci „Umarłej klasy” Tadeusz Kantora to spektakl szczególny. To nie
tyle hołd złożony genialnemu artyście teatru, lecz hołd oddany Kantorowi
jako człowiekowi, który dedykował swoje dzieło kolegom, którzy zostali
zamordowani w Auschwitz. W spektaklu grupy KALIBANI temat śmierci
powołują do życia osoby uznawane przez społeczne normy zdrowia i
choroby za „inne”, „niepełnosprawne”, „upośledzone”. W świetle pamięci
o zbrodniach dokonywanych przez faszystów w imię higieny i czystości
rasy, obecność niemieckich aktorów z grupy KALIBANI uzyskuje wymiar
wstrząsający.
19, 20 października 2008
Teatr Dramatyczny m. st. Warszawy im. Gustawa Holoubka

8.
Image of Warsaw

Herma Auguste Wittstock
Berlin, Niemcy
Jaka jest Warszawa widziana poprzez wrażliwość berlińskiej
performerki? Herma Auguste Wittstock, uczennica legendarnej Mariny
Abramović, to artystka, która potrafi posługiwać się bardzo
różnorodnymi językami artystycznymi. W swych pracach poszukuje
nowych kontekstów dla mocno osadzonych w kulturze stereotypów i
sztywnych norm piękna i brzydoty, kobiecości i męskości. Wittstock
czyni głównym tematem i punktem zainteresowania własne ciało – jego
strukturę, fizyczność, ale też jego emocje, afekty i uczucia. To jej, jak
sama mówi, „świątynia”.
W ostatnich działaniach przede wszystkim stara się zderzać materię
własnego ciała z materią miasta (Image of Praha, Image of Mexico,
Image of Toronto). Image of Warsaw będzie niespodzianką zarówno dla
widzów festiwalu WARSZAWA CENTRALNA 2008, jak i dla samej autorki.
Materiałem jest bowiem żywa tkanka i atmosfera miasta, w którym
artystka znajdzie się po raz pierwszy oraz sytuacje międzyludzkie, które
spotkają ją tu na miejscu.
premiera 21 października 2008 w ramach Międzynarodowego Festiwalu
Teatralnego WARSZAWA CENTRALNA,
Teatr Dramatyczny m. St Warszawy im. Gustawa Holoubka

9.
Laodamia

na podstawie dramatu Stanisława Wyspiańskiego Protesilas i Laodamia
Teatr Dramatyczny m.st. Warszawy
reżyseria: Radosław Rychcik
aranżacja przestrzeni: Łukasz Błażejewski
występuje: Adam Graczyk
spektakl przygotowany w ramach Akcji performatywnych podczas
projektu Odkryte/Zakryte (czerwiec 2008)
Teatr dramatyczny m.st. Warszawy
Laodamia to spektakl, który w intensywny sposób otwiera widza na
doświadczenie utraty bliskiego mężczyzny i stanu kobiecej żałoby.
Geniusz Stanisława Wyspiańskiego, który do swej nowoczesnej
interpretacji antyku wprowadził estetykę nadmiaru związaną z
konwencją opery i teatralnością XIX-wiecznej histerii, znakomicie
komponuje się ze współczesną i ponowoczesną wrażliwością trójki
młodych artystów teatru – reżysera Radosława Rychlika, scenografa
Łukasza Błażejewskiego oraz aktora Adama Graczyka. Autorem dramatu,
jak i twórcami przedstawienia są wyłącznie mężczyźni. Mimo to – a może
właśnie dlatego – udaje im się stworzyć fascynujący portret kobiety
pogrążonej w tęsknocie i samotności. Przy pomocy zaledwie kilku,
precyzyjnie użytych abstrakcyjnych znaków, dzięki odkrywczej
interpretacji tekstu i wreszcie zjawiskowej grze aktorskiej powstał
obraz przenikliwy, silny i wywrotowy. Widz zostaje skonfrontowany z
materią wymagającą wielopoziomowej lektury odprawianego przed nim
kobiecego rytuału; staje się świadkiem swoistego spektaklu cierpienia,
prawdziwego teatru histerii.
11, 12 października 2008
Teatr Dramatyczny m. st. Warszawy im. Gustawa Holoubka

10.
Penthesilea

Heinrich von Kleist
Schaubühne am Lehniner Platz, Berlin, Niemcy
reżyseria: Luk Perceval
scenografia: Annette Kurz
kostiumy: Ursula Renzenbrink
muzyka: Jean-Paul Bourelly
dramaturgia: Maja Zade
reżyseria świateł: Jörg Hentschel
występują: Katharina Schüttler, Bettina Stucky, Carola Regnier, Christina
Geiße, Rafael Stachowiak, Heiko Raulin, Ulrich Hoppe, Michael Rastl,
Manuel Harder, Jean-Paul Bourelly
premiera: 2008
Luk Perceval swoją karierę zaczynał jako aktor w Teatrze
Królewskim w Antwerpii. W 1984 roku na skutek niezadowolenia z
poziomu belgijskich teatrów założył niezależną grupę teatralną Blauwe
Maandag Compagnie, która stała się jednym z najważniejszych
przejawów „flamandzkiej fali” – ruchu artystów, którzy swoją pracą
zmienili charakter tamtejszego teatru. W 1998 roku dzięki fuzji tej grupy
z Teatrem Królewskim powstaje słynny teatr Het Toneelhuis. Jeszcze z
Blauwe Maandag Compagnie Perceval stworzył Ten oorlog (Do boju),
spektakl na motywach szekspirowskich kronik królewskich, którego
niemiecka wersja pod tytułem Schlachten! została wybrana przez
krytyków Inscenizacją Roku 2000. Był to moment przełomowy w jego
twórczości – został uznany za jednego z najważniejszych reżyserów
europejskiego teatru. Od tego czasu Perceval reżyseruje przede
wszystkim w Niemczech, gdzie wystawia teksty Antoniego Czechowa,
Jana Fosse, Szekspira, a także dzieła operowe. W 2005 roku rozpoczął
stałą współpracę z berlińskim teatrem Schaubühne am Lehniner Platz,
gdzie powstała również Penthesilea.
Historia rozpoczyna się w momencie, gdy Pentezylea i jej armia
Amazonek pojawia się na polu bitwy, a konflikt między Grekami i
Trojanami już trwa. Po początkowym zamieszaniu wywołanym
niepewnością, po której stronie walczą wojowniczki, staje się jasne, że
zjawiły się tu, by pojmać mężczyzn na ślubną ceremonię w swej
ojczyźnie. Pentezylea i Achilles bezwolnie przyciągają się i odnajdują w
środku bitwy. Tak Grecy, jak i Amazonki starają się wpłynąć na parę, ale
Achilles przestaje interesować się Trojanami, a Pentezylea łamie prawo
swego ludu, które zakazuje poddawania się miłości. Gdy spotykają się
ostatni raz, Achilles planuje poddać się królowej, lecz ona błędnie
rozpoznaje jego zamiary. W miłosnym szale rzuca się na niego i zabija go.
Po odzyskaniu świadomości w desperacji sama odbiera sobie życie.
Tragedia Kleista, jak i spektakl Percevala to opowieść o miłości i
wojnie, za sprawą których człowiek staje się zwierzęciem. Amazonki są
owdowiałe, zgwałcone i narażone na urazy. Grecy w trakcie niekończącej
się kampanii stali się twardzi i nieczuli. W świecie, w którym wojna jest
codziennością, w którym konflikt ciągnie się od pokoleń, mężczyzna i
kobieta znajdują się w potrzasku wojny płci.
25, 26 października 2008
Teatr Wielki – Opera Narodowa

11.
Petheno san hora

(Umieram jako kraj)
Theseum Ensemble, Ateny, Grecja
tekst: Dimitris Dimitriadis
reżyseria: Michael Marmarinos
dramaturgia: Michael Marmarinos, Myrto Pervolaraki
scenografia: Kenny MacLellan
kostiumy: Dora Lelouda
premiera: 2007
Michael Marmarinos, reżyser teatralny, aktor i neurobiolog, w 1983
roku założył grupę teatralną Diplous Eros, która z czasem przybrała
nazwę Theseum Ensemble. Theseum to gra dwóch słów: theater (teatr) i
museum (muzeum), która doskonale opisuje przestrzeń poszukiwań
artystycznych Marmarinosa. Jego pasją jest odbudowa i ożywienie
klasycznego chóru greckiego we współczesnym teatrze. Ta unikalna,
majestatyczna struktura staje się w jego twórczości podstawową formą
wyrazu, która pozwala na opisanie świata i ludzi. We wspólnym głosie
objawia się siła i waga zarówno poruszanych tematów, jak i spotkań
międzyludzkich.
Umieram jako kraj to spektakl, w którym aktorzy i tłum statystów
opowiadają historie; historie bolesne, trudne, tragiczne. Kanwą
przedstawienia stało się opowiadanie pod tym samym tytułem autorstwa
wybitnego współczesnego pisarza greckiego Dimitrisa Dimitriadisa,
tekst powstały w 1978 roku, niedługo po otrząśnięciu się Grecji z rządów
junty. Umieram jako kraj jest opowieścią o kraju wyjałowionym,
znajdującym się w nieustannym stanie zagrożenia – wojną światową,
wojną domową, wojskową dyktaturą. Marmarinos rozpisując ten tekst na
„999 osób i mikrofon”, pozwala bohaterom wykrzyczeć ich strach,
nadzieję, rozpacz, a także milczeć, protestować, rezygnować.
Krytyka nazwała ten spektakl „hymnem narodowym na wspak”. Długa
kolejka ludzi (w warszawskiej wersji bierze udział około setki polskich
statystów) czeka, aby podzielić się swoim doświadczeniem. Lecz to nie
akt mówienia jest istotny, tylko akt czekania. Czekania na moment, w
którym historia jednostki stanie się tak samo ważna jak historia kraju.
17 października 2008
Wytwórnia Wódek Koneser

12.
Requiem

Velma
Lozanna, Szwajcaria
koncepcja i muzyka: Velma
scenografia: Serge Perret
kostiumy: Tania d'Ambrogio
reżyseria świateł: Laurent Junod
występują: Christian Garcia, Christophe Jaquet, Valérie Liengme,
Arantxa Martinez, Serge Perret, Joe Dilworth
premiera: 2007
Pochodzący z Lozanny zespół Velma tworzy hipnotyczny electropop,
od początku świadomie przeciwstawiający się schematom
narzucanym przez międzynarodowy rynek muzyczny. Grupa powstała w
1997 roku jako inicjatywa trzech znużonych językiem współczesnej
muzyki kontestatorów, którzy odnaleźli wspólny grunt dla osobistych
poszukiwań artystycznych. Od tego czasu przeszli długą drogę, wydając
cztery płyty i kilka singli. Stali się znani w Szwajcarii, ale też Niemczech,
Francji, Włoszech, Wielkiej Brytanii i krajach Beneluksu, grając liczne
koncerty z zespołami takimi, jak Placebo czy Coco Rosie. Ich występy
zawsze wykraczały poza powszechne rozumienie pojęcia „koncertu”.
Zespół stworzył alternatywny wobec mainstreamu, autorski rodzaj
widowiska, do którego zaprasza artystów różnych sztuk wizualnych,
przyczyniających się do wyjątkowej atmosfery podczas występów Velmy.
W swoim najnowszym spektaklu Requiem Velma skupia się na tematyce
śmierci, proponując widzom swoistą wariacje na temat tego gatunku
muzycznego. Zaprasza nas na requiem, które jest – jak w tradycji mszy –
przede wszystkim próbą ocalenia: ocalenia duszy zmarłego, która dzięki
żałobnemu rytuałowi zostaje na moment przywołana.
25, 26 października 2008
Teatr Dramatyczny m. st. Warszawy im. Gustawa Holoubka

13.
Self-Obliteration #1: Ecstatic

(Samo-Wymazywanie I: Ekstaza)
Ron Athey
Los Angeles, Stany Zjednoczone
2007
Ron Athey klęczy na podeście i gwałtownymi ruchami czesze blond
perukę. Gest ten odsyła do pamięci hollywoodzkich gwiazd, w pełni
skonsumowanych przez kulturę masową, ludzi, którym wizerunek
odebrał człowieczeństwo. Po chwili pojawia się krew – artysta zdejmuje
perukę, która przyczepiona jest do skóry głowy grubymi szpilami i
pozwala skapywać krwi na taflę szkła. Ta krew to główny bohater i
początek opowieści, którymi wypełnione jest Self-Obliteration #1:
Ecstatic. Krew chora, skażona, krew, która niesie w sobie życie i śmierć.
W kulminacyjnym punkcie performance'u artysta przesuwa okrwawione
szklane płyty po swoim ciele, na którym zapisana jest niejedna historia.
W dzieciństwie Athey wychowywany był w fanatycznej rodzinie
zielonoświątkowców. Był czczony przez członków wspólnoty jak młody
prorok, który posiada od Boga dar mówienia językami, objawiania
prawdy i którego łzy mają cudowną moc. Przed 20 rokiem życia uzależnił
się od narkotyków. Na przełomie lat 70-tych i 80-tych współtworzył
queerową, punkową i industrialną scenę Los Angeles. Po tym okresie
zaczyna poddawać własne ciało terapii oraz zabiegom medycznym,
mającym przywrócić ciało do zdrowia. Od początku lat 90-tych swoje
wyjątkowe doświadczenie przelewa w spektakle teatralne, performance
i instalacje artystyczne. Jego najważniejsze prace (Trylogia tortur:
Martyrs & Saints, Four Scenes in a Harsh Life, Deliverance 1992-1995,
Solar Anus 1998, Judas Cradle 2005) to przywołanie i ukazanie
ekstremalnych stanów i skrajnych, bolesnych przeżyć.
24 października 2008
Teatr Dramatyczny m. st. Warszawy im. Gustawa Holoubka

14.
Szczęśliwe dni

Samuel Beckett
Teatr Dramatyczny m.st. Warszawy, Centralny Basen Artystyczny
przekład i reżyseria: Antoni Libera
scenografia: Ewa Starowieyska
występują: Maja Komorowska, Adam Ferency
premiera: 1995/2008
Jak zauważyło wielu krytyków, Maja Komorowska stworzyła
mistrzowską kreację nieco wbrew Beckettowi. Szczególnie w pierwszej
części sztuki bawi nas parafrazami znanych cytatów, a jej tyrady wobec
milczącego męża sprawiają wrażenie niepoważnej farsy. Zresztą, jak
zachować powagę, skoro co chwila ze sceny pada retoryczne: „No i co
teraz?”, na które oczywiście nie będzie odpowiedzi, a sama bohaterka
utkwiona jest w czymś na kształt kopca? Szczęśliwy dzień Winni pełen
jest absurdalnych, małych zdarzeń, codziennych, powtarzanych jak
mantra rytuałów, które składają się na sens jej życia. Ich nawarstwianie
z wolna zaczyna jednak przerażać, przysłania bohaterkę, dusi ją, niczym
surrealistyczna forma, w której wkrótce zapada się po szyję. Pozornie
bezwartościowe słowa stają się świadectwem z góry przegranej walki o
istnienie.
W tym sensie powrót po ponad dekadzie od premiery do sztuki Becketta
jest otwarciem „drugiego aktu”, gdy aktorka z bagażem (balastem?)
nowych doświadczeń pragnie gorzko zapytać się widza: „No i co teraz?”
16 października 2008, Teatr Dramatyczny m. st. Warszawy im. Gustawa Holoubka

15.
The Tricky Part

Martin Moran
Nowy Jork, Stany Zjednoczone
reżyseria: Seth Barrish
występuje: Martin Moran
premiera: 2002
The Tricky Part to znana współczesnym widzom teatralnym forma
intymnego spektaklu z gatunku story-telling, którego istotę stanowi nie
akcja dramatyczna, lecz opowiadanie historii. Jej wyjątkowość polega
na tym, że jest opowiadaną na żywo autobiografią aktora i pisarza
Martina Morana, gwiazdy Broadwayu, zdobywcy licznych nagród
literackich i teatralnych, takich jak Fellowship for Creative Non-Fiction
czy Obie Award. Po latach triumfów na amerykańskiej scenie artysta
powraca do swej młodości, szkicując zarówno własny portret
psychologiczny, jak i społeczny kontekst Ameryki lat 60-tych.
Wychowywany w konserwatywnej, pochodzącej z Irlandii rodzinie,
uczęszczający do katolickiej szkoły Moran został uwiedziony przez
opiekuna poznanego na katolickim obozie dla chłopców. Artysta nie
poprzestaje na historii swojego dzieciństwa – dzięki niej stara się
zrozumieć, dotrzeć do źródeł tego, co ukształtowało go takim, jakim jest.
Zderza siebie, dorosłego mężczyznę, bohatera „amerykańskiego snu”, ze
wspomnieniem o sobie-dziecku.
22, 23 października 2008, Teatr Dramatyczny m. st. Warszawy im. Gustawa
Holoubka

program może ulec zmianie
Szczegóły i zdjęcia:
www.teatrdramatyczny.pl
www.warszawa-centralna.eu
www.myspace.com/teatrdramatyczny.pl
Bilety od 30 – 170 zł.
Sprzedaż od 15 września: na mieście, w Teatrze Dramatycznym, on-line•
Biuro obsługi widzów, bow@teatrdramatyczny.pl
tel.: 022 656 6844, 022 656 6865
bilety on-line:
www.ticketonline.pl
www.ebilet.pl
 

Leave a Reply