Przejdź do treści

Ajschylos

Eschyl (525 p.n.e-456 p.n.e.), najstarszy z trzech wielkich tragediopisarzy greckich obok (patrz:) Sofoklesa i (patrz:) Eurypidesa), uważany za twórcę tragedii. Pochodził z rodu ziemian eleuzyjskich. Uczestniczył w wojnach perskich (brał udział w bitwie pod Maratonem, 490 p.n.e.). Pierwsze zwycięstwo w agonie tragicznym odniósł A. w 482 p.n.e., potem triumfował kilkunastokrotnie. Przez pół wieku wystawił 70 tragedii i 20 dramatów satyrowych, z których w całości zachowało się zaledwie 7: Błagalnice (prawdopodobnie jedna z jego najwcześniejszych tragedii), Persowie (472 p.n.e.), Siedmiu przeciw Tebom (467 p.n.e.), Prometeusz w okowach, i trylogia Oresteja (Agamemnon, Ofiarnice, Eumenidy, 458 p.n.e.). A. wprowadził na scenę drugiego aktora, dzięki czemu rozwinął się dialog i akcja sceniczna (pod koniec życia – w Orestei – A., wykorzystując doświadczenia Sofoklesa, zwiększył liczbę aktorów do trzech), przypisuje mu się także wprowadzenie do widowiska dekoracji. W swoich tragediach podejmuje podstawowe problemy moralne, które ukazuje poprzez aktualizację mitu lub wątku historycznego (np. Persowie). Bohaterowie A. to potężni herosi, zmagający się z (patrz:) fatum, często ponoszący przy tym klęskę, ale nigdy nie tracący swej wielkiej indywidualności. Posągowość postaci, ich niewzruszona wola, patos przeżywanych dramatów wiąże poeta z lirycznymi wyznaniami bohaterów, ukazującymi ich uwikłanie w sprzeczne powinności i uczucia. Tragiczne dziedzictwo zbrodni ukazane w losach rodu Pelopidów (Oresteja), wielki dramat zemsty (z kreacją mścicielki – Klitajmestry), kary i przebaczenia to zarazem świadectwo posłania twórczości A., opowiadającego się po stronie odwiecznych norm etycznych, przeciw tyranii i despotyzmowi.