Termin

(gr. antagonisma = opozycja), przeciwnik głównego bohatera utworu (por. protagonista), który zmierza do przeciwstawnych od niego celów. A. to charakterystyczna postać w dramacie, której zadaniem… Czytaj dalej »antagonista

(łac. antecedentia) wydarzenia, poprzedzające akcję dramatu, które mogą być przedstawiane w prologu (patrz: przedakcja) lub też w toku akcji w dialogach lub monologach nawiązujących do… Czytaj dalej »antecedencja

(1858-1943), początkowo klakier w Komedii Francuskiej i statysta, potem pracownik gazowni, gdzie objął kierownictwo teatru amatorskiego; skłócony z obawiającym się nowości zespołem utworzył własny naturalistyczny… Czytaj dalej »Antoine André

(fr. entre’acte) przerwa (między aktami, częściami) w spektaklu dramatycznym, operowym, baletowym, koncercie.

(fr. entreprener) dawniej: organizator (lub właściciel) teatru, m.in.  (patrz:) Wojciech Bogusławski, Ludwik Osiński. Dzisiaj jego miejsce zajął (por.) producent teatralny. Żelazną zasadę, jaką kierowali się… Czytaj dalej »antreprener

(fr. entreprise) dawniej: przedsięwzięcie teatralne, teatr pozostający pod czymś zarządem.

(fr. a part), inaczej: monolog lub zwrot na stronie; wypowiedź postaci scenicznej w obecności innych postaci, której one nie słyszą; konwencjonalne założenie o możliwości bezpośredniego… Czytaj dalej »apart

(wł.) wokalny utwór, głównie operowy – solowy monolog śpiewany z akompaniamentem instrumentów muzycznych, jedna z najważniejszych form prezentacji kunsztu wykonawcy.

(wł. Arlecchino), postać komiczna z włoskiej komedii dell’arte: błazen w czarnej masce, z drewnianym mieczem i w postrzępionym, łatanym stroju (od XVI w. pojawia się… Czytaj dalej »Arlekin

twórca teatralny w szerokim tego słowa znaczeniu. Widowisko teatralne wymaga bowiem współdziałania wielu twórców, reprezentujących różne dziedziny sztuki (muzyka, plastyka, reżysera, oświetleniowca i, oczywiście, aktora).

początkowo jedynie postulat, a następnie powszechnie uznawana odrębność sztuki teatru i literatury. Przez wiele stuleci teatr utożsamiano z teatrem dramatycznym, upatrując główne zadanie teatru w… Czytaj dalej »autonomia sztuki widowiskowej

(fr. avant-garde = straż przednia), nowatorskie ruchy artystyczne XX w., krytyczne wobec zastanych konwencji, których antytradycjonalizm manifestował się w nowych programach i dokonaniach. Do prądów… Czytaj dalej »awangarda

(łac. ballare = tańczyć), 1. widowisko taneczne, którego kształt określa libretto (scenariusz) i utwór muzyczny, stanowiący jego podstawę; 2. utwór muzyczny pisany z myślą o… Czytaj dalej »balet

tancerz sprawujący kierownictwo nad baletem.

niski głos męski; także solista obdarzony takim głosem.

najniższy głos męski; także solista obdarzony takim głosem.

kupon uprawniający do wejścia na przedstawienie, zazwyczaj upoważniający do zajęcia określonego miejsca na widowni. Cena b. zależy do miejsca na widowni, czasem także od wieku… Czytaj dalej »bilet

(patrz: ) Meyerhold Wsiewołod.

(niem. Blendrahmen) inaczej: krosno malarskie; drewniana rama do rozpinania płótna przed przystąpieniem malowania obrazu. W teatrze b. używane są jako zastawki.

bohater utworu literackiego, który uosabia wartości odrzucane przez autora, zwykle przeciwstawiany (por.:) bohaterowi pozytywnemu. Najwyraziściej b.n. występuje w powieściach tendencyjnych i społecznych, baśniach, a także… Czytaj dalej »bohater negatywny