Przejdź do treści

Termin

abonament

karta uprawniająca do ulgowych biletów w jakimś teatrze; jedna z form zbliżania teatru do publiczności gorzej sytuowanej lub o nierozwiniętych nawykach teatralnych.

adaptacja

(łac. adaptare = przystosowywać), przystosowanie utworu literackiego do rozpowszechniania w innej niż pierwowzór postaci (np. słuchowisko będące a. radiową powieści Potop Henryka Sienkiewicza), albo przeróbka… Czytaj dalej »adaptacja

adaptacja telewizyjna

przystosowanie dramatu (lub innego utworu literackiego) do specyficznych wymogów techniki telewizyjnej, np. adaptacja powieści Cóż za pomysł, tato Williama Saroyana dokonana przez Jerzego Gruzę (Dobranoc,… Czytaj dalej »adaptacja telewizyjna

afisz teatralny

zawiadomienie o planowanej premierze, spektaklu, zawierające zwykle następujące informacje: autor i tytuł dramatu, nazwiska głównych (albo wszystkich) wykonawców oraz (ewentualnie) innych realizatorów, miejsce i data… Czytaj dalej »afisz teatralny

agon tragiczny

konkurs dramatyczno-teatralny w starożytnych Atenach, w którym uczestniczyło trzech tragików. Przedstawiali oni w czwartym, piątym i szóstym dniu Wielkich Dionizjów tzw. tetralogie (trzy tragedie i… Czytaj dalej »agon tragiczny

akcja

(łac. actio = działanie) ciąg zdarzeń w utworze dramatycznym (filmowym), będący wynikiem celowego działania głównej (głównych) postaci. Klasyczny układ akcji obejmuje: zawiązanie, rozwinięcie i rozwiązanie… Czytaj dalej »akcja

akrobacja

(fr. acrobacie) dziedzina sztuki cyrkowej, obejmująca wiele dyscyplin sprawnościowych artystów cyrku (patrz: akrobata), demonstrujących zazwyczaj niebezpieczne ewolucje. Początki sztuki akrobatycznej datują się od antyku; znano… Czytaj dalej »akrobacja

akrobata

(gr. akrobates) artysta cyrkowy, którego sztuka polega na demonstrowaniu umiejętności panowania nad własnym ciałem podczas wykonywania niebezpiecznych ewolucji: skoków, popisów gimnastycznych, chodzenia po linie itp.

akt

(łac. actus = czyn) część dramatu, będąca względnie samodzielnym fragmentem akcji (w starożytnej tragedii nazywana epeisodionem); zazwyczaj dramaty dzielą się na trzy do pięciu aktów… Czytaj dalej »akt

aktor

(łac. actor), osoba grająca jakąś rolę w teatrze lub filmie; według innej formuły najważniejszy twórca teatru. Mimo sporów teoretyków, którzy niekiedy odmawiają pracy aktora cech… Czytaj dalej »aktor

aktor naturalny

inaczej: naturszczyk; aktor bez cenzusu aktorskiego, amator obdarzony znaczną siłą ekspresji, naturalną siłą komiczną lub innym rysem charakterystycznym. A.n. bywają często angażowani do filmów, aby… Czytaj dalej »aktor naturalny

aktorska gwara

środowiska gwara, wytworzona w teatrze; poszczególne słowa odnoszą się w szczególności do specyfiki teatralnej, np. ogon – rola mniej niż epizodyczna, sypnąć się – pomylić… Czytaj dalej »aktorska gwara

albertusy

komedie sowizdrzalskie, popularne na przełomie XVI i XVII w., w których punktem wyjścia dla prześmiewczego przedstawienia tamtych czasów była relacja o niefortunnych przygodach wojennych tytułowego… Czytaj dalej »albertusy

alt

(wł. alto = wysoki, głęboki), niski głos żeński (lub chłopięcy) – niższy od sopranu i mezzosopranu.

amant

typ aktorskiego emploi (= rodzaj ról, w których najlepiej sprawdza się jakiś aktor), uzależniony od tzw. warunków (zwłaszcza urody). W okresie międzywojennym za typowego czołowego… Czytaj dalej »amant

amfiteatr

(gr. amphi = dookoła), monumentalna budowla oparta na planie elipsy lub koła. W starożytnym Rzymie wznoszono a. dla chwały cesarzy i rozrywki obywateli, przeznaczając je… Czytaj dalej »amfiteatr

anagnoryzm

(gr. anagnorismos) chwyt polegający na rozwiązaniu konfliktu przez rozpoznanie bohatera, którego przeszłość była owiana tajemnicą. A. często był wykorzystywany w dramaturgii antycznej, zarówno w tragedii,… Czytaj dalej »anagnoryzm

ansambl

(fr. ensemble), zespół teatralny, trupa.