Przejdź do treści

Ojciec i syn

To niezwykły monodram. Powstał na podstawie wspomnień Stanislavasa Rubinovasa (11 lutego 1930-21 października 2013), zmarłego przed paru laty litewskiego aktora i reżysera, niegdyś śpiewaka operowego, założyciela Teatru Kameralnego w Kownie. Dopiero z tych wspomnień Aleksandras Rubinovas, syn Stanislavasa, również aktor i reżyser, wybitny twórcą spektakli jednoosobowych, dowiedział się o wielu dramatycznych przeżyciach, jakie były udziałem ojca i jego matki w latach wojny. Ich żydowskie pochodzenie, fala prześladowań i pogromów, wreszcie plan „ostatecznego rozwiązania” sprawiły, że musieli uciekać, ukrywać w lesie, żebrać, znajdując schronienie w ziemiankach.

Podczas długich godzin przebywania w ukryciu (na zewnątrz wychodzili tylko nocą) matka Stanislavasa, wówczas zaledwie nastoletniego chłopca, edukowała syna, opowiadała o sztuce i literaturze, nie pomijając wybitnych niemieckich artystów. To była ich odtrutka na nienawiść.

O tych tragicznych czasach, doznawanych poniżeniach, strachu, głodzie, zaglądającej w oczy śmierci, a przy tym woli życia opowiada ten skromny spektakl Aleksandrasa Rubinovasa, w którym aktor obywa się bez rekwizytów i dekoracji. Na scenie jest tylko drewniane pudełko, najczęściej bywające radiem, z którego płyną dźwięki, czasem krzepiące, a czasem nienawistne znaki przemocy czasów faszyzmu. Najsilniejsze wrażenie przynosi finał, kiedy Rubinovas (syn w roli swego ocalonego ojca) przedziera się przez zaśnieżone połacie Litwy i Białorusi z ogromnym lustrem. Dźwiga ten dar dla swego wybawcy, który udzielał mu i matce schronienia w czasach najtrudniejszych, a potem przez rok przynosił pożywienie do wydłubanych w lesie jam. Jego wybawca zawsze marzył o lustrze, na które nigdy nie było go stać.

Ten poruszający spektakl zaprezentował Aleksandras Rubinovas w Lublinie, w Domu Kultury Węglin, gdzie Mateusz Nowak zaprasza najwybitniejszych twórców monodramu z całej Europy. Spektakl został zarejestrowany i nadal dostępny jest na youtubie.

Tomasz Miłkowski

MÓJ OJCIEC wg wspomnień Stanislavasa Rubinovasa, adaptacja, reżyseria, wykonanie Aleksandras Rubinovas, muzyka Faustas Latėnas, premiera online 31 grudnia 2020.

Leave a Reply