Przejdź do treści

Kocham Teatr Telewizji

Doskonale wiem, po co piszę ten tekst. Z Telewizją Polską nigdy nie łączyły mnie żadne interesiki. Nie mam i nie miałem tam żadnych znajomych, którym mógłbym cokolwiek zawdzięczać. I dlatego z całą mocą i bezinteresownością mogę wyznać: kocham Teatr Telewizji – pisze Jan Bończa-Szabłowski w Rzeczpospolitej.

«Ja Teatrowi Telewizji przyglądam się z uwagą i troską, śledząc trudny okres zmartwychwstania po czasie postępującej zagłady. Coś, co przez ostatnie lata było raczej jego parodią, co TVP traktowała jak kulę u nogi w poniedziałkowe wieczory, zaczyna się odradzać, przyciągać uwagę, widzów, reżyserów, autorów, budzić spory, dyskusje. Pospiesznie mówiąc, tworzy się coś, o czym „warto rozmawiać”.Telewizyjna Jedynka – może dlatego, że kierowana przez dawnego szefa TVP Kultura Mateusza Matyszkowicza – postanowiła wreszcie dać szansę Teatrowi Telewizji w czystej postaci. Nie prezentować go wymiennie z „Sensacjami XX wieku” czy „Wielkimi testami o czymśtam”, ale zachować te wieczory dla tej formy rozrywki i kultury, która przez lata była naszą narodową specjalnością.

Nienawiść, jaką wypluwa z siebie Andrzej Horubała, jest po prostu niebywała. Wielomiesięczny dorobek odradzającej się instytucji miażdży w swoim tekście z trudną do wyobrażenia agresją, niemal z każdego akapitu sączy się jad. Trudno dociec przyczyny tej skali furii. Zaczęło się od „Biesiady u hrabiny Kotłubaj” [na zdjęciu], której losy szczególnie były mi bliskie, bo adaptacja opowiadania Gombrowicza była moim dramaturgicznym debiutem. Fakt, że mój scenariusz nie przypadł panu Horubale do gustu doprawdy zwisa mi kalafiorem. Gorzej, że coś, co zgodnym chórem recenzentów tak różnych mediów jak „Wyborcza”, „Rzepa” czy „Trybuna” uznane zostało za wydarzenie, dla wicenaczelnego „Do Rzeczy” staje się obiektem kpin poniżej pasa. Obśmiewa przede wszystkim wiek odtwórców głównych postaci: Barbary Krafftówny, Anny Polony i Bohdana Łazuki.

Nie doceniając, tak jak zrobili to widzowie i krytycy, że ta rzadko oglądana w Teatrze Telewizji aktorska arystokracja nadała całej opowieści dodatkowy walor, pokazując swój wielki talent i klasę. Reżyserowi Robertowi Glińskiemu zarzucił, że jego wiedza o Gombrowiczu jest na poziomie licealisty.

Czy można mówić tu o chamstwie? Myślę, że tak, bo jak mawiał pewien duchowny z Torunia, „nie nazywajmy szamba perfumerią”. Redaktor Horubała i ja kończyliśmy warszawską polonistykę, na której jedną z charyzmatycznych postaci była prof. Jadwiga Puzynina. My, studenci, łączyliśmy jej nazwisko nie tylko z seminariami norwidowskimi, ale też poczuciem odpowiedzialności za wypowiadane czy pisane słowa, etykę w języku. Ale cóż. Pani profesor skończyła właśnie 90 lat, więc co to za autorytet…

Powracający Teatr Telewizji, pod dyrekcją pamiętającej najlepsze czasy tej instytucji Ewy Millies-Lacroix, z determinacją odbudowuje telewizyjną widownię. Próbuje więc dotrzeć do odbiorców o różnych upodobaniach. Stąd oprócz spektakli historycznych są opowieści współczesne, muzyczne, komedie i farsy. Oczywiście różnej jakości. Autor jednak miażdży równo: aktorstwo (m.in. Adamczyka, Łabonarskiej, Kożuchowskiej, Ferencego, Woronowicza), dobór tytułów, teatralną konwencję. Jako dodatkowego straszaka używa nazwiska Jana Marii Tomaszewskiego, dla którego akurat zdobycie środków na tę instytucję powinno być powodem do chwały.

Horubała najwyraźniej pochlebia sobie, że jest takim Gałkiewiczem z „Ferdydurke”, którego coś ma zachwycać, a wcale nie zachwyca. Jego „zabawny” artykuł staje się rodzajem literackiej masturbacji (lubi używać tego określenia). I bardziej od zachowania wspomnianego Gałkiewicza przypomina mi proces twórczy Królowej Małgorzaty z „Iwony księżniczki Burgunda”. Piszmy dalej, piszmy, podniećmy się tą lekturą do straszliwego czynu. A potem: „I ja to napisałem. To moje! Moje! Zabić, zabić, zabić. (…) Spalić, zniszczyć”.

A co w zamian? Autor proponuje oddać środki na produkcję takim ludziom jak Strzępka i Demirski. Czyli twórcom, o których po premierze „Bitwy Warszawskiej” pisał, że tworzą „teatr narodowej zdrady”. Ciekawa logika!»

„Kocham Teatr Telewizji”
Jan Bończa-Szabłowski
Rzeczpospolita nr 34
Link do źródła
15-02-2018
{na zdjęciu: próba do spektaklu „Biesiada u hrabiny Kotłubaj”, autor felietonu napisał scenariusz tego przedstawienia TVP]

2 komentarze do “Kocham Teatr Telewizji”

  1. Anomalia Rzepa Wertmann

    Szanowna Pani Walentyno, Szanowny Autorze!
    Nie tylko popieram, jestem wręcz entuzjastką! Świadomą tego, iż Andrzej Horubała popełnił tekst „pod publiczkę i dla lajków”, ani trochę nie adekwatny do rzeczywistości !
    Czy ktoś może wie, do którego kręgu Piekieł kieruje się recenzentów interesentów, z gruntu nastawionych na konformizm za wszelką cenę…?!
    Ludzi wokół mnie (różni ich wiek, status społeczny, wykształcenie, zasoby finansowe…!) nie trzeba namawiać do siadania przed telewizorem i uczestniczenia w domowym święcie. Tak, bowiem dla nich jest to święto – bynajmniej dla moich bliskich, przyjaciół i znajomych. Jakie potem z tego dyskusje (często nawet żywiołowe spory!) wynikają i się toczą, to już zupełnie inna inszość…!
    Dlatego właśnie jestem wdzięczna Szanownemu Autorowi za ten tekst: rzeczowy, konkretny, szczery i przede wszystkim prawdziwy!!!!

Leave a Reply