Ukazała się pierwsza w Polsce książka przybliżająca zarówno światowe studia nad niepełnosprawnością w kulturze, jak i polski kontekst badań w tym zakresie. Odzyskiwanie obecności. Niepełnosprawność w teatrze i performansie, wydane przez Teatr 21, to publikacja przełomowa.
Książka inauguruje nową serię wydawniczą przygotowaną przez Teatr 21. Publikacja otwiera zupełnie nowy obszar działalności teatru – ma przybliżyć polskiemu czytelnikowi najważniejsze teksty dotyczące niepełnosprawności, które nie doczekały się tłumaczenia.
Po ponad dwunastu latach działalności artystycznej Teatru 21, wielu doświadczeniach, które jego twórcy zdobyli w pracy nad spektaklami, akcjami performatywnymi, a także warsztatami i spotkaniami z innymi zespołami teatralnymi, warszawski zespół podjął się próby połączenia praktyki z teorią i wypełnienia pewnej luki, którą w polskich badaniach teatralnych są studia nad niepełnosprawnością w jej wymiarze społeczno-kulturowym. Wydana właśnie książka ma przyjrzeć się zarówno temu, jak niepełnosprawność uobecnia się w teatrze, jakie zajmuje w nim miejsce, ale także zadać pytanie o jej wpływ na sam teatr, jego język, estetykę, o to, w jaki sposób niepełnosprawność definiuje polityczność teatru.
Niepełnosprawność nie jest jednym spośród wielu przedmiotów sztuki. Nie jest po prostu tematem. Nie jest jedynie osobistą czy autobiograficzną odpowiedzią osadzoną w dziele sztuki. Nie jest wyłącznie aktem politycznym. Jest wszystkim tym, ale jest też czymś więcej. […] jest wartością estetyczną, co oznacza, że uczestniczy w systemie wiedzy, który dostarcza materiału i wzmacnia krytyczną świadomość na temat tego, jak za sprawą jednych ciał czują (się) inne ciała.
T. Siebers, Disability Aesthetics, za: E. Godlewska-Byliniak, J. Lipko-Konieczna, Wstęp. Otwieranie pola, w: Odzyskiwanie obecności. Niepełnosprawność w teatrze i performansie
Książka Odzyskiwanie obecności. Niepełnosprawność w teatrze i performansie jest niewątpliwie publikacją przełomową i ma spełnić podwójne zadanie: przybliżyć polskiemu czytelnikowi obecny stan wiedzy z obszaru studiów nad niepełnosprawnością, a także zdać relację z rodzimych doświadczeń. Dlatego na publikację składają się zarówno tłumaczenia ważnych tekstów zagranicznych, jak i wchodzące z nimi w dialog(gr. dialogos = rozmowa), 1. podstawowa forma wypowiedzi w d... More autorskie artykuły polskich badaczy, coraz chętniej zajmujących się tematyką niepełnosprawności na gruncie polskiego teatru i performansu, a także w odniesieniu do polskiej historii kultury.
Książka Odzyskiwanie obecności. Niepełnosprawność w teatrze i performansie to pierwsza polska publikacja mająca szansę ustanowić na polskim gruncie nową dyscyplinę badawczą disability studies, mocno obecną już w humanistyce zachodniej.
Prof. Krystyna Duniec
***
Odzyskiwanie obecności. Niepełnosprawność w teatrze i performansie, wybór i opracowanie Ewelina Godlewska-Byliniak, Justyna Lipko-Konieczna, Fundacja Teatr 21, Warszawa 2017
