Dane biograficzne: Andrzej Tadeusz Wirth, urodzony we Włodawie 10 kwietnia 1927 roku. Studia filozoficzne na UW, doktorat na UWr. Krótki okres pracy w Muzeum Narodowym. Przekłady niemieckojęzycznych dzieł (Brecht, Dürrenmatt i inni). Praca na uniwersytetach w Stanach Zjednoczonych (NY, Yale, Harvard). Założenie Instytutu Teatrologii Stosowanej w Giessen…
Związki z teatrem: Instytut Teatrologii Stosowanej – realizacja tzw. teatrologii praktycznej; reżyseria performansów, m.in. wg „Decyzji” Brechta(1898-1956) niemiecki poeta, prozaik, dramaturg i inscenizat... More (USA)…
Debiut(fr. début), pierwszy występ na scenie, estradzie bądź w... More recenzencki: Teoria Brechta i spotkania z praktyką w Berliner Ensembleteatr założony w Berlinie (1949) przez >Bertolta Brecht... More zajmowały mnie w młodości. Była to moja inicjacja również, jeśli chodzi o krytykę teatralną…
Biogram recenzencki: Eseje i recenzje, ukazujące się w gazetach jak i w formie zbiorów książkowych; juror na Kaliskich Spotkaniach Teatralnych…
Nagrody związane z uprawianiem krytyki: Nagroda ITI z okazji Międzynarodowego Dnia Teatru (2008); medal „Zasłużony kulturze Gloria Artis” (2010); nagroda Sekcji Krytyków Polskiego Ośrodka ITI za propagowanie polskiej kultury na świecie (2014)…
Zainteresowania rodzajem teatru: Dramatyczny, polityczny…
Najbliższa tradycja: Oczywiście, Brecht! Prócz tego Szekspir, Ionesco, Genet, Dürrenmatt (nastawienie na twórców współczesnych)…
Stosunek do sztuki aktorskiej: Aktorstwo zdystansowane, nastawione na chłodną analizę, a nie przeżywanie…
Największe osiągnięcia teatru polskiego, europejskiego znane z autopsji: Teatr Roberta Wilsona (w tym „King of Spain”, „Death Destruction & Detroit”); spektakle Berliner Ensemble (już za dyrekcji Helene Weigel – „Szwejk w czasie drugiej wojny światowej”, prapremiera „Kariery Artura Ui”); Teatr Współczesny za dyrekcji Erwina Axera(1917-2012), reżyser teatralny, wieloletni dyrektor (a uprz... More (słynna „Ifigenia w Taurydzie”)
Tekst będący credo: „Ja przecież nie jestem zwyczajnym widzem; ja za oglądanie sztuki dostaję pieniądze, podczas gdy widz je płaci… Może więc jako ten, który nie płaci, jestem zobowiązany do niezadowolenia”.
Niepokoje, nadzieje, prognozy związane z teatrem i/lub krytyką: Krytyka stała się bardziej fachowa (nastawienie na specjalności), chociaż zanikła jej funkcja jako głosu publiczności. Tym samym skazała się niejako na margines. Najlepszym teatrem byłby ,,teatr epoki naukowej”, który opierałby się na krytycznej postawie wobec rzeczywistości. Nadzieją i dla krytyki, i dla teatru jest opisane przez Brechta analityczne stanowisko, które „wobec rzeki polega na regulacji koryta, wobec drzewa owocowego – na szczepieniu go, wobec ruchu naprzód – na konstruowaniu pojazdów i samolotów, wobec społeczeństwa – na przewrocie społecznym”…
PS. (ankieta nieautoryzowana)
W opracowywaniu ankiety korzystałem z następujących źródeł:
– wywiad Thomasa Irmera z Andrzejem Wirthem dla ,,Theater heute” (nr 8-9/2012) (za: http://www.e-teatr.pl/pl/artykuly/152902.html)
– wywiad z Andrzejem Wirthem dla ,,Theater der Zeit” (nr 11/2009) (za: http://www.e-teatr.pl/pl/artykuly/84800.html?josso_assertion_id=7BF18EA519AD8942)
– wywiad Katarzyny Tórz z Andrzejem Wirthem dla serwisu Dwutygodnik.com (nr 8/2009) (za: http://www.e-teatr.pl/pl/artykuly/77512.html?josso_assertion_id=589D9A38055644E7)
– informacja o odznaczeniu Gloria Artis (informacja własna) (za: http://www.e-teatr.pl/pl/artykuly/95535.html)
– Wirth A., 7 prób, Warszawa 1962.
– Wirth A., Teatr, jaki mógłby być, Warszawa 1964.
Szymon Spichalski, WoT
