Przejdź do treści

Teatr w Chinach i Japonii

Do 13 marca 2016 w krakowskim Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha można oglądać wystawę pn. Aktorzy, lalki i gra cieni. Teatr w Chinach i Japonii. Eksponaty pochodzą z muzeów, instytucji kultury, a także ze zbiorów prywatnych.

Jest to próba ukazania dalekowschodniego teatru w najważniejszych krajach Azji – Chinach i Japonii. Uzupełnieniem wystawy i komentarzem do niej jest międzynarodowa konferencja East Asian Theatres: Traditions – Inspirations – European/Polish Contexts (20–22. 10.15), przygotowana we współpracy z Polskim Instytutem Studiów nad Sztuką Świata oraz Muzeum Azji i Pacyfiku.

Na wystawie prezentowane są maski, stroje do rozmaitych widowisk, rekwizyty, instrumenty muzyczne, a także makijaż sceniczny oraz portrety aktorów. Sceny ukazujące poszczególne widowiska pojawiają się na drzeworytach i malowidłach – jest to zapis konwencji i środków wyrazu danego gatunku scenicznego.

 

Zaprezentowane obiekty odnoszą się do opery pekińskiej – efektownego, symbolicznego teatru klasycznego, którego wątki pojawiają się również w teatrach lalkowych, między innymi w słynnym chińskim teatrze cieni, wykorzystującym płaskie, wycinane w skórze ażurowe postacie.

Z japońskich tradycji teatralnych autorzy wystawy sięgają do no – jednej z ulubionych form rozrywki samurajów – dramatu japońskiego wywodzącego się z ceremonialnych misteriów towarzyszących świętom religii shintō, koncentrującego się głównie na walce dobra ze złem. W teatrze no odtwórcy głównych ról występują w maskach, typ postaci określany jest przez bogato zdobione, kolorowe kostiumy. Między spektaklami no grywane bywają farsy kyōgen.

W mieszczańskim teatrze kabuki aktorzy – w efektownych strojach i z wyszukanym makijażem – w ekspresyjny sposób prezentują historie oparte na wydarzeniach historycznych lub współcześnie dziejących się w mieście.

Teatr bunraku (ningyō-jōruri) przedstawia podobne sztuki co kabuki, wykorzystując lalki poruszane przez animatorów. Towarzyszy temu opowieść kantora-narratora i akompaniament muzyka grającego na samisenie.

Na wystawie zobaczyć można szereg form teatralnych i ich rozmaite aspekty. Rozwój kulturowy w Chinach i w Japonii przebiegał w odmienny, niezwykle bogaty i zróżnicowany sposób, lecz niewątpliwie wspólną cechą dla tych różnych tradycji było to, że widowiska nie tylko stanowiły połączenie słowa, tańca czy akrobatyki i muzyki, ale też kładły ogromny nacisk na efektowność i prezentację tematu w sposób jak najbardziej atrakcyjny dla widza (nieraz przy wykorzystaniu wymyślnych urządzeń i rozmaitych zabiegów).

Osnową widowisk były kwestie moralne lub religijne. Prezentowano tym samym całą gamę ludzkich emocji, od trapiących zwykłych ludzi po dylematy dotyczące wierności i zdrady wybitnych postaci w kraju. Przedstawienia obfitowały w wątki miłosne, spory i intrygi, a to potęgowało napięcie i powodowało – fascynujące publiczność – zaskakujące zwroty akcji.

Kurator wystawy – Małgorzata Martini

Aranżacja – Lataladesign Dagmara Latała, Jacek Paździor

 

Więcej – http://manggha.pl/exhibition/50

 

Leave a Reply