Przejdź do treści

Redaktor Henryk Bieniewski

żołnierz Armii Krajowej, uhonorowany Warszawskim Krzyżem Powstańczym, polonista, krytyk teatralny i tłumacz, wydawca książek o teatrze, jeden z twórców świetności polskiego Teatru Telewizji, redaktor naczelny dwutygodnika „Teatr”, niestrudzony organizator i uczestnik życia teatralnego w Polsce.

Urodził się 21 kwietnia 1922 w Warszawie.

Ojciec pochodził z drobnej szlachty kresowej, przed rewolucją studiował na Politechnice w Kijowie, w dwudziestoleciu międzywojennym pracował w Ministerstwie Spraw Wojskowych, rozstrzelany przez Niemców w czasie Powstania Warszawskiego. Matka, z pochodzenia Rosjanka, wywodziła się z rodziny pracownika kolei, z wykształcenia była lekarką. Z domu rodzinnego wyniósł zamiłowanie do literatury, śpiewu i muzyki. Szkołę średnią skończył w Warszawie podczas okupacji niemieckiej na tajnych kompletach (maturę zdał w 1943). Już w 1941 nawiązał kontakt ze Związkiem Walki Zbrojnej, a następnie z Narodową Organizacją Wojskową i Armią Krajową. W sierpniu 1944 wziął udział w Powstaniu Warszawskim. Walczył w grupie Grażyny w Śródmieściu i na Przyczółku Czerniakowskim, skąd cudem uszedł z życiem – w nocy z 23 na 24 września 1944 roku wraz z koleżankami i kolegami przepłynął Wisłę (na wysokości częściowo zatopionego statku spacerowego „Bajka”).

 

Po II wojnie światowej, tropiony za działalność AKowską przez służby bezpieczeństwa, po ujawnieniu się 5 pażdziernika 1945 roku przed Komisją Likwidacyjną Byłej Armii Krajowej Obszaru Centralnego, podejmując rozmaite prace zarobkowe (grał w teatrze marionetek, był korektorem w „Expresie Poznańskim”, pracował w Wojewódzkim Urzędzie Kontroli Prasy), zdołał ukończyć polonistykę na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu i po przeniesieniu się do Warszawy rozpoczął normalne życie. W latach 1953-1963 pracował w Redakcji Polskiej Literatury Współczesnej w Państwowym Instytucie Wydawniczym. Interesując się szczególnie teatrem, zainicjował tam założenie Redakcji Teatralnej, którą następnie prowadził. Wydawał w niej m.in. serię monografii aktorskich (tzw. „biała seria”) i almanachów teatralnych, przyczynił się do wydania szeregu ważkich wspomnień aktorskich i cennych książek o teatrze, jak Polska Plastyka Teatralna Zenobiusza Strzeleckiego. Od 1968 do 1975 kierował Naczelną Redakcją Programów Teatralnych w Komitecie do Spraw Radia i Telewizji „Polskie Radio i Telewizja”, kontynuując rozwój Teatru Telewizji zapoczątkowany przez Adama Hanuszkiewicza. Dwukrotnie (1963-1968 i 1981-1985) był dyrektorem Departamentu Teatru w Ministerstwie Kultury i Sztuki, odchodząc (1968) lub wracając (1981) tam w ważnych dla polskiego teatru momentach politycznych.

Od lat młodości zajmował się rozmaitymi pracami związanymi z teatrem, m. in. krytyką teatralną, najpierw jako recenzent, następnie 1975-1981 jako redaktor naczelny dwutygodnika „Teatr”, 1985-1988 komentator teatralny w IV Programie Polskiego Radia (znany cykl felietonów pt. Fotel w czwartym rzędzie). Zawsze był rzutkim organizatorem życia teatralnego, wielokrotnie zapraszanym do uczestniczenia w jury festiwali i konkursów, nie tylko zresztą w Polsce, ale również za granicą. Jest czynnym członkiem Klubu Krytyki Teatralnej Stowarzyszenia Dziennikarzy RP. Napisał wspomnienia Z deszczu pod rynnę (Warszawa 2001) i szkice o wielkich aktorach współczesnych Sto twarzy aktora (Kielce 2004), przełożył z języka rosyjskiego m. in. tom pism Jewgienija Wachtangowa Poszukiwania, wydane w cyklu Teorie współczesnego teatru pod redakcją Konstantego Puzyny (Warszawa 1967).

Leave a Reply