Drugi odcinek „serialu” 25 sezonów w stolicy: 1989-2014 (dla nerwowych):
Sezon 1990 1991
Łabędzi śpiew
Teatr Rozmaitości traci status zespołu repertuarowego, pod nowym kierownictwem nie uciągnął nawet sezonu. Nadzieje wiązane z prywatnymi producentami słabną, zamiast nich pojawia się spektakularny konflikt Metro-Dramatyczny: Maciej Prus inauguruje dyrekcję w Teatrze Dramatycznym premierą Nie-Boskiej Komedii, ale prywatny producent woli grać musical. Prezes ZASP Andrzej Łapicki ostrzega: „Byt wielu teatrów jest zagrożony”.
Teatr jest w defensywie, odchodzi publiczność. W roku 1990 z teatrów w całym kraju odpływa kolejny milion widzów. Gorzej, że teatr traci język porozumienia z widownią, coraz trudniej mu tworzyć wspólnotę widowni i sceny.
Dialog(gr. dialogos = rozmowa), 1. podstawowa forma wypowiedzi w d... More z widzem podtrzymują przedstawienia zorientowane na puls przemian: Ślub, Król Ubu (rozpolitykowani widzowie nie są pewni, czy wypada się śmiać, bo przeciw komu?), Szkoła obmowy w Teatrze Polskim, Kasandra i Śmierć Iwana Iljicza w Studio. Kazimierz Dejmek i Jerzy Grzegorzewski, każdy na swój sposób, reagują na nastroje społeczne, rejestrują przemiany, stawiają pytanie o kształt nowej, rodzącej się Polski, a jednak publiczność ich nie słucha. Dejmka(1924-2002), reżyser teatralny i dyrektor teatrów, m.in. N... More gani za zbyt bliską więź z polityką, Grzegorzewskiego za olimpijski dystans do polityki i artystostwo.
Część teatrów idzie tropem doświadczeń z okresu PRL, inne próbują uwolnić się od zobowiązań społecznych. Konkurują dwa modele: „teatru na niepogodę” (Współczesny, Powszechny i Ateneum) i „teatru poszukującego” (Teatr Szwedzka 2/4, Zespół Janusza Wiśniewskiego i Pracownia Teatr). Największe poruszenie wywołuje „wyzywająco” komercyjna i snobistyczna Tamara w reżyserii Macieja Wojtyszki w Teatrze Studio (drogie bilety, w cenie obiad z aktorami). Na tle sporów o rynek, etatowy obrazoburca, Adam Hanuszkiewicz występuje w roli grzecznego klasyka, dając barwne spektakle plenerowe w Teatrze Królewskim w Łazienkach (Cyd, Komedia pasterska).
Na zdjęciu: Marek Walczewski (Gabriele d’Annuzio) I Dorota Kamińska (Tamara Łempicka) w TAMARZE Johna Krizanca, tłum. Małgorzata Semil, reż. Maciej Wojtyszko, scenografia Izabela Chełkowska-Wolczyńska, choreografia(gr. choreia = taniec + grapho = piszę), sztuka tworzenia u... More Mira Wojewoda, oprac. muz. Krzysztof Majchrzak, Teatr Studio im. Stanisława Ignacego Witkiewicza Warszawa, premiera 8 września 1990, fot. Zygmunt Rytka
Tomasz Miłkowski
Szersze omówienie sezonu w Atlasie teatralnym stolicy – w komentarzu w zakładce Sezony, 1990/1991