Szymon Szurmiej – aktor(łac. actor), osoba grająca jakąś rolę w teatrze lub fi... More teatralny i filmowy, reżyser, działacz społeczny. Od 1969 roku pełni funkcję dyrektora Teatru Żydowskiego im. Estery Rachel i Idy Kamińskich w Warszawie, co plasuje go w światowej czołówce najdłużej urzędujących dyrektorów teatru. Jest także jednym z najstarszych aktywnych aktorów teatralnych w Polsce. Głowa wielopokoleniowej rodziny artystów. Gentleman w każdym calu. 18 czerwca 2013 roku Szymon Szurmiej obchodzi 90. urodziny.
Przygotowany z tej okazji benefis(fr. bénéfice = zysk, pożytek) dawniej: spektakl, z któr... More artystyczny pt. „W 90 lat dokoła Szymona” to nie tylko celebracja dokonań artystycznych jubilata. To również szalona podróż po XX i XXI wieku, które obfitowały w największy rozwój kulturowy i techniczny. 18 czerwca scena Teatru Żydowskiego zamieni się w tajemniczą pozytywkę, przenoszącą publiczność w czasie i grającą coraz to inne utwory. Niezapomniane chwile przybliżą przyjaciele Szymona Szurmieja, m. in. Jerzy Połomski, Irena Santor, Maryla Rodowicz, Piotr Fronczewski, Wojciech Pszoniak, Daniel Olbrychski, Hanna Śleszyńska, Marian Opania, Vadim Brodski, Alicja Węgorzewska, Piotr Gąsowski, Bohdan Łazuka, Stan Borys, Janusz Tencer oraz Kayah.
Na deskach Teatru Żydowskiego poznamy historię i kulturę przedwojennej Polski, kiedy to sześcioletni Szymon, założywszy się z bileterem kina Kressikiem, skakał z mostu Krasińskich, żeby od tego czasu już mieć darmowy wstęp do kina. Spektakl zawierać będzie wspomnienia z lat młodości, kiedy już w gimnazjum pod auspicjami profesora Szlajfera, nauczyciela matematyki, Szurmiej stawiał pierwsze kroki na scenie. Publiczność przeniesie się także na Kołymę, gdzie Szymon umilał czas towarzyszom niedoli recytując im wiersze oraz do Ałma-Aty, gdzie zdobywał pierwsze poważne doświadczenia sceniczne. W 1946 publiczność spotka dorosłego Szurmieja w Kazachstanie, a następnie przeniesie się do Jawora, gdzie Szymon, jako prawy pomocnik w drużynie piłkarskiej, przyczynił się do utrzymania w A Klasie ZWM-u Zryw Jawor. Goście jubilata odwiedzą także Wrocław i Opole, gdzie Szymon pełnił kolejne funkcje asystenta, reżysera, kierownika artystycznego, a także kierownika estrady dolnośląskiej. Tu Szurmiej spędził swoją młodość, w rytmach rock’n’rolla i spotkaniach w oparach SPATIF-u. To wszystko i jeszcze więcej zobaczymy w ramach „W 90 lat dokoła Szymona” – najlepszej okazji do podsumowania dokonań oraz podziękowania wszystkim, którzy na to zsługują.
SZYMON SZURMIEJ – Dyrektor Naczelny i Artystyczny Teatru Żydowskiego w Warszawie. Aktor, reżyser, autor licznych scenariuszy teatralnych, znany działacz polskich i międzynarodowych organizacji żydowskich. Urodził się 18 czerwca 1923 roku w Łucku na Wołyniu. Wojna niemiecko-rosyjska spowodowała, że został zesłany do obozu pracy na Kołymie, a po trzech latach na dalsze zesłanie do Dżambułu. Na zesłaniu stawiał swoje pierwsze kroki na scenie ucząc się w Studiu Aktorskim przy teatrze w Ałma-Acie oraz występując na deskach tego teatru. Do Polski wrócił w 1946 roku. W latach 1951-1955 współpracował z Teatrem Polskim we Wrocławiu jako asystent Wilama Horzycy, aktor i reżyser. Następnie obejmuje kierownictwo artystyczne Teatru Ziemi Opolskiej (1955-56) oraz Dolnośląskiego Teatru Powszechnego we Wrocławiu (1956-62). Jako reżyser współpracował z Teatrem Rozmaitości we Wrocławiu i Państwowym Teatrem Żydowskim w Warszawie. 1 września 1969 roku, niejako w konsekwencji marca roku 1968, gdy wraz ze znaczną grupą aktorów pożegnała kraj Ida Kamińska i gdy zdawało się, że powstały w 1950 teatr przestanie istnieć, z Wrocławia przyjechał Szurmiej, by kontynuować jej dzieło. Został powołany na stanowisko dyrektora Państwowego Teatru Żydowskiego i kieruje tą placówką do dziś, a przedstawienia grane są w języku polskim i jidysz. Maksyma powołanego przez Szurmieja Studia dla młodych aktorów brzmi „Na scenie się nie gra, na scenie się żyje!”. Pozyskał jako wykładowców m. in. Aleksandra Bardiniego, Jana Świderskiego, Zofię Kucównę, od których adepci uzyskali wiedzę nie tylko o sztuce teatru, ale i całej kulturze żydowskiej.
Jako aktor Szurmiej stworzył wiele kreacji wybitnych. W jego dorobku artystycznym znajduje się prawie cały repertuar klasyki żydowskiej. Wyreżyserował ponad 50 przedstawień teatralnych, m.in.: „Bóg, człowiek i diabeł”, „Wśród walących się ścian”, „Dybuk”, „W nocy na starym rynku”, „Śmierć komiwojażera”, „Gwiazdy na dachu”, „Poszukiwacze złota”, „Błądzące gwiazdy”, „…i stał się cud”, „Między dniem a nocą”, „Żyć, nie umierać!”, „Tradycja”, „Bonjour Monsieur Chagall”. Na scenie Teatru Żydowskiego dał się poznać publiczności jako znakomity, charakterystyczny aktor, w którym dramatyczna ekspresja i liryzm przeplatają się z poczuciem humoru. Jego ulubione role, to Willy Loman w „Śmierci komiwojażera” Arthura Millera, Hocmach w „Błądzących gwiazdach” Szołema Alejchema, Cadyk w „Dybuku” Szymona An-skiego, Mendel Krzyk w „Zmierzchu” Izaaka Babla.
Występował także w wielu filmach polskich i zagranicznych, m. in.: w „Austerii” i „Śmierci prezydenta” (reż. Jerzy Kawalerowicz), serialu „Janosik” (reż. Jerzy Passendorfer), „Moja wojna, moja miłość” (reż. Janusz Nasfeter) oraz w słynnym swego czasu amerykańskim serialu „Wichry wojny” (reż. Dan Curtis).
Jest aktywnym członkiem i działaczem krajowych i międzynarodowych organizacji żydowskich. Wiele starań poświęca dobrosąsiedzkim stosunkom Polski z wszystkimi krajami w Europie i na świecie. Jego działania zostały docenione – otrzymał Order Zasługi Republiki Federalnej Niemiec. Jako artysta i działacz społeczny został odznaczony licznymi najwyższymi odznaczeniami państwowymi, m.in. Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (1993), Narodowym Orderem Legii Honorowej (Francja, 2001), Wielkim Krzyżem Orderu Odrodzenia Polski (2003), Złotym Medalem Zasłużony Kulturze Gloria Artis (2005).
