Tak Wiera Gran nazwała Café Sztuka, która mieściła się przy ulicy Leszno 2 (dziś jezdnia u zbiegu Solidarności i Andersa), o rzut beretu od Teatru Kamienica. Toteż opowieść o Wierze Gran, gwieździe kabaretu za murami getta, na scenie tego właśnie teatru wspomaga magia miejsca. Justyna Sieńczyłło z dramatyczną siłą oddaje przeżycia artystki, która pogrzebana została za życia. Mimo trzech wyroków uniewinniających ją od zarzutu kolaboracji tzw. żydowskim gestapo, nie mogła uwolnić się od pomówień, ponawianych donosów i anatem. Bezradna wobec siły złowrogiej plotki i atmosfery odrzucenia, pozbawiona możliwości wykonywania zawodu, wyjechała z Polski do Izraela, ale i tam doznała podobnych upokorzeń. Pod koniec życia w swoim paryskim mieszkaniu rozpamiętuje dawne dni chwały i poniżenia.
W opowieść o Wierze Gran autorka scenariusza Anna Burzyńska umiejętnie wplotła wielkie przeboje artystki, które śpiewała cała Warszawa, Bądź zdrów, wszystko wiem i chyba najsłynniejszy Jej pierwszy bal ze słowami Władysława Szlengla do muzyki Władysława Szpilmana. Ciemny głos Justyny Sieńczyłło idealnie harmonizuje z ciemnym głosem Wiery Gran, na maleńkiej scence w Piwnicy Warsza Teatru Kamienica staje przed nami Wiera Gran jak żywa, w rozkwicie swego talentu. Interpretacje aktorki, siła i prawda intensywnego przeżycia oddziałują na widzów, poddających się jej opowieści i śpiewaniu.
Justynie Sieńczyłło towarzyszy Paweł Burczyk, występujący w kilkunastu starannie wycieniowanych wcieleniach jako jej prześladowca i prezenter, narrator i donosiciel, gestapowiec i ubek – wreszcie polski dziennikarz, który pod koniec życia skłania Wierę Gran do bolesnych wspomnień. Burczyk jako konferansjer w kabarecie opowiada kilka dramatycznych szmoncesów, ilustrujących położenie uwięzionych w getcie Żydów, śpiewa też sławny kuplet Szlengla Resumé z wpadającymi w ucho słowami: Motyka, piłka, spodnie w rzucik/ przeminęło i nie wróci…To dość, aby stworzyć tło, atmosferę towarzyszącą występom Wiery Gran.
Kolejne przedstawienie Kamienicy, która demonstruje swoją wrażliwość na miejsce, gdzie się znajduje, wracając do pogrzebanych w pobliżu ludzi i wspomnień.
Tomasz Miłkowski
WIERA GRAN Anny Burzyńskiej. Reż. Barbara Sass, muz. I aranżacje Mariusz Dubrawski, reż. światła Wiesław Zdort, scenografia Wojciech Stefaniak, kostiumy Ewa Krauze, Teatr Kamienica, premiera 24 listopada 2012
