Przejdź do treści

Helena Modrzejewska, Artykuły – referaty – wywiady – varia

Zapewne to nie jest ostatnia książka sygnowana imieniem Heleny Modrzejewskiej, gwiazdy dwóch kontynentów, która pozostawiła po sobie wiele wypowiedzi, wywiadów i artykułów rozsianych w prasie amerykańskiej.

W bibliotekach spoczywają także nie opublikowane dokumenty, związane z dokonaniami Modrzejewskiej, teksty krytyczne, zapomniane lub nieukończone eseje – co pewien czas będziemy świadkami ich udostępniania. Teraz czas jest wyjątkowo sposobny, bo stulecie śmierci artystki, ogłoszony z tej okazji Rok Modrzejewskiej sprzyjają inicjatywom wydawniczym. Toteż profesor Emil Orzechowski zdecydował się na udostępnienie w tej książce garści materiałów różnej treści i wagi.

Wszystkie one mają swój smak i wiele mówią o artystce i okolicznościach czasu, w jakich żyła i tworzyła. Z wielu jej wypowiedzi wyłania się łagodniejsza, by nie rzecz podkoloryzowana wersja biografii, w której odnaleźć można wiadomości o szczęśliwym dzieciństwie, wysokim wykształceniu i karierze rodzeństwa, śmierci pierwszego męża (skąd inąd wiadomo, że jej partner, ojciec syna i pierwszy manager Gustaw Zimajer nigdy nie był mężem aktorki, i kiedy pisała te słowa, cieszył się jeszcze niezłym zdrowiem). Jak widać, już wtedy obowiązywał wizerunek publiczny, który musiał zaspokajać standardy moralności mieszczańskiej, toteż życie „hrabiny” (tak się w Ameryce kazała tytułować) wyglądać musiało bez mała nieskazitelnie.

Nie tylko takie informacje odnajdziemy w tej książce – znalazły się tu porady, a właściwie przestrogi, dla kobiet, które marzą o karierze, praktyczne wiadomości o pracy artystki nad rolą, wreszcie jej wystąpienia i referaty w kwestii kobiecej. Wszystko to świadczy o szerokości horyzontów artystki, która nie poprzestawała jedynie na niedościgłych kreacjach scenicznych, ale jako osobowość oddziaływała silnie na swoich współczesnych, uważana za godny naśladowania wzorzec i autorytet. Na nadal żywą obecność artystki w życiu publicznym wskazują liczne strony internetowe polskie i anglojęzyczne, poświęcone Helenie Modrzejewskiej (lub Modjeskiej, jak nazywała się za oceanem) i z jej osobą związane – starannie o tym informuje interesujące zestawienie, ogłoszone w tej książce pod skromnym tytułem „Z Internetu”.

Tomasz Miłkowski

Wybór i opracowanie Emil Orzechowski, Wydawnictwo Attyka, s. 216 + wklejka z ilustracjami nlb., ISBN 978-83-926248-4-4

Recenzja opublikowana w Magazynie Literackim Książki

Leave a Reply