Refleksje na marginesie wieczoru klubowego w Klubie Lekarza (2 grudnia 2004), którego bohaterem był prof. Jerzy Woy-Wojciechowski. Laudacja poświęcona profesorowi została opublikowana w „Yoricku” nr 4 i nosi tytuł „Wspomnień czar”.
PIĘĆDZIESIĄT LAT MINĘŁO…
Zaszumiały echa, zaczął działać czar. Spotkania po latach bywają różne. Na przykład spotkanie pierwszej czy drugiej miłości po 20 latach z reguły kończy się dramatycznym pytaniem: Gdzie ja miałem oczy?!!! Nadgryziona zębem czasu ówczesna piękność i ideał wzbudza tylko politowanie i ulgę, że to się te 20 lat temu skończyło. Profesor Jerzy Woy – Wojciechowski zaryzykował spotkanie po latach…53. I rozszumiała się w Klubie Lekarza młodość, poezja, rozszalał dowcip i śmiech. „Eskulap” (o nim tu mowa), dziecię, jako Teatrzyk Piosenki Lekarzy przyszedł na świat szary i ponury, a właściwie czarno – czerwony (czerwony od ideologii, czarny od braku perspektyw) w roku 1951. Narodził się z „ojca biedniaka” – Akademii Medycznej w Warszawie – i „matki inteligentki” – Zrzeszenia Studentów Polskich. Ząb czasu go nie nadgryzł, bo na urodzie, wdzięku, charmie nic nie stracił – 13 grudnia 1981 roku zawiesił swoją działalność i, niestety, już jej nie „odwiesił”. Czas Teatrzyku dobiegł końca. Został wspomnień czar. I ludzie. Ci, którzy Teatrzyk tworzyli i ci, którzy go oglądali. Niestety, jednych i drugich przerzedził nieubłagany czas i los. Został żal, że te chwile to tylko wspomnienia, jakieś okruchy, strzępy, serca drgnienia. Listopad 1951. Na pierwszym roku medycyny z inicjatywy Jerzego Woy – Wojciechowskiego powstaje grupa artystyczna, w skład której wchodzi kwartet wokalny męski (Józef Antepowicz, Marcel Wróbel, January Jarczewski, Zbigniew Błoński) oraz kwartet żeński „Cztery szmery” (Hanna Przekwas, Krystyna Wieczorek, Ingeborga Kozłowska, Halina Snopkiewicz). Jednocześnie Jerzy Woy – Wojciechowski w czasie Pierwszych Uczelnianych Eliminacji Zespołów Artystycznych na 16 grup studenckich na pierwszym roku medycyny, akompaniuje i „przewodzi artystycznie” 8 grupom oraz chórowi AM. W eliminacjach I miejsce zajęła grupa IV z I roku lekarskiego, II miejsce zajęła grupa I z I roku lekarskiego, a III miejsce – grupa VIII z I roku lekarskiego. Z grup „laureatek” prowadzonych artystycznie przez Jerzego Woy – Wojciechowskiego powstał zespół artystyczny, który przekształcił się w „Eskulapa”.
I oto po ponad pół wieku w Klubie Lekarza w Alejach Ujazdowskich w Warszawie prof. Jerzy Woy – Wojciechowski zanurzył nas w fale wspomnień niezwykłych, w świat nierealny i piękny. Jak przed laty zasiadł przy fortepianie, jak przed laty na ekranie ukazały się zdjęcia, afisze, plakaty, recenzje z występów „Eskulapa” w kraju i na świecie, jak przed laty zabrzmiały piosenki w wykonaniu Krystyny Wieczorek (na co dzień lekarza okulisty)… Profesor, jego żona Alicja (wypatrzona w „Eskulapie”), Wiesław Gołas i Mieczysław Gajda – estradowi przewodnicy „Eskulapa”, Krystyna Wieczorek i wspomnienia, wspomnienia, wspomnienia. Alicja Woy – Wojciechowska powiedziała, że tego świata już nie ma, że „Eskulap” się skończył, umarł, choć „Jerzy wciąż w to nie wierzy”. A ona? Skoro wzięła w tym wieczorze udział, skoro go jak przed laty prowadziła i rozświetlała ciepłym humorem…? Były chwile, że sama zapominała, iż „Eskulap” odżył tylko na chwilę, tę jedną, krótką, ulotną. Teatrzyk Piosenki Lekarzy nie odszedł w niebyt. I nie odejdzie póki są ludzie, którzy go wspominają, pamiętają, chcą przynajmniej te okruchy i okruszki ocalić od zapomnienia. Dobrze, że w dzisiejszym zimnym, zmaterializowanym i skomercjalizowanym świecie są tacy ludzie i dzięki nim są takie chwile. Tyle lat, tyle lat, aż człowiek wprost się lęka,
Nie ma zysków, ani strat, tylko jest piosenka… i – grunt, żebyśmy zdrowi byli
W domu i urzędzie,
Grunt to zdrowie moi mili,
Reszta jakoś będzie… Łza się wszystkim w oku zakręciła, gdy rozbrzmiał hymn Eskulapowy…
I tak w ten zaczarowany wieczór Woyowiska (poboyowiska, jak podkreślił p. Profesor – chociaż, obyśmy wszyscy tak wyglądali i w takiej formie byli jak owe „poboyowiska”!) płynęły piosenki, płynęły wspomnienia Wiesława Gołasa, Mieczysława Gajdy (szalenie dowcipne), Alicji Woy – Wojciechowskiej, Krystyny Wieczorek, której niejedna piosenkarska sława mogłaby pozazdrościć głosu, jego delikatnego, ciepłego timbru i umiejętności bycia na scenie. Atmosfera robiła się coraz cieplejsza, nie tylko od lampki wina, ale przede wszystkim wspólnej zabawy. Na ekranie zmieniały się obrazy rzucane z kolorowych przezroczy (komputerowo!), w harmonii z tekstem, w harmonii z frazą muzyczną. Jak dawniej przezrocza były jedyną scenografią, rekwizytem i dekoracją, która podkreślała i uzupełniała nastrój piosenki. Na przezroczach jak na twarzach widać zmiany rzeźbione przez czas. Wszystko powoli zacicha. Chwila wspomnień o tych, którzy odeszli na wieczny dyżur…
Oczywiście, nie wszystkie piosenki „przypomniały się” w ten wieczór, rzucono nam tylko ich garstkę niewielką. Nie było wśród nich, niestety, przezabawnej Ballady o czopku, ani Wirusowego tanga, ani też Tangum cholereticum… Balladę o czopku przynajmniej więc w tej formie zacytuję, by dać pełniejszy obraz temu, co wydarzyło się w Klubie Lekarza pewnego listopadowego wieczoru. Słowa napisał Jerzy Wolf, muzykę skomponował Jerzy Woy – Wojciechowski.
Dotychczas niestety nie było
Wśród ballad tak przepięknych wielu
Ballady o czopku, który
Jak pocisk chce znaleźć się w celu.
A chociaż cel swój osiągnie
I skutek ma w swoim dorobku
To ginie i nikt o nim nie wie,
Ach, pamiętajcie o czopku!
Był sobie raz czopek nieduży
Lecz bardzo on smutne miał życie
Nie topił się jako potrzeba
Nie wchłaniał się on należycie.
I martwił się z tego powodu
I często po nocach chlipał
Pomyślcie, no proszę sami
To taki był czopek niewypał.
Aż wzruszył się tym jego losem
Spec od pastylek i globul
I zaczął myśleć nad czopkiem
Z wielką korzyścią dla obu.
Aż w końcu czopek się wchłonął
I dostał do krwioobiegu
Jest w małym i dużym krążeniu
I nic nie zostało już z niego.
Jak motyl uleciał z poczwarki
Jak orzeł poleciał nad chmury
Tak jego substancja czynna
Od tyłu dotarła do góry.
A resztki z niego, już w mózgu
Myślały, jakie to dziwne
Do głowy dostać się można
Także od strony przeciwnej.
Tu kończy się nareszcie
Bajarzom chwała i gloria.
Ta nasza ballada o czopkach
Lub mądrzej o suppositoriach.
I jeszcze, o mili słuchacze
Naukę wam poda ballada:
Źle czyni zawsze ten, który…
Do ust sobie czopek wkłada.
Tak to się zabawiali nasi konsyliarze w dawne lata. Grunt, żebyśmy zdrowi byli! (jhw)
